Katachtige hypertrofische cardiomyopathie (HCM) is de meest voorkomende hartziekte bij katten, goed voor meer dan de helft van alle gediagnosticeerde gevallen van hartziekte bij katten.
Hoewel HCM een veelvoorkomende aandoening is, is het ook frustrerend, omdat het moeilijk te voorspellen is hoe het een individuele kat zal beïnvloeden. Sommige aangetaste katten blijven hun hele leven asymptomatisch en hebben nooit enige vorm van behandeling voor hun HCM nodig, terwijl anderen significante effecten hebben, waaronder plotselinge dood.
Het onvoorspelbare karakter van HCM maakt het een uitdaging en een bron van frustratie voor zowel eigenaren van gezelschapsdieren als dierenartsen.
Hypertrofische cardiomyopathie is een veel voorkomende hartziekte bij katten en treft 10-15 procent van de huiskatten [1]. Deze aandoening veroorzaakt abnormale verdikking van de spierwanden van het hart van een kat. Zodra de spierwanden van het hart dikker worden, interfereren ze met de hartfunctie en voorkomen ze dat het hart efficiënt klopt.
Hypertrofische cardiomyopathie treft voornamelijk katten van middelbare en oudere leeftijd. Bepaalde kattenrassen hebben meer kans om HCM te ontwikkelen dan andere rassen. Gepredisponeerde rassen zijn onder meer Maine Coons, Ragdolls, Britse kortharen, Sphynx-katten, Perzen en Chartreux-katten.
Het feit dat sommige rassen meer kans hebben om HCM te ontwikkelen dan andere, geeft aan dat er een genetische basis is voor de aandoening. De specifieke mutatie die verantwoordelijk is voor HCM is geïdentificeerd bij Maine Coons en Ragdolls, maar het HCM-gen bij katten is nog niet geïdentificeerd bij andere rassen.
De klinische symptomen van HCM bij katten kunnen aanzienlijk variëren, waarbij sommige katten volledig asymptomatisch zijn en andere een plotselinge dood ervaren.
De twee meest voorkomende manifestaties van HCM zijn congestief hartfalen en trombo-embolie (bloedstolsels). Katten met congestief hartfalen ontwikkelen vochtophoping in of rond de longen, wat leidt tot lethargie en kortademigheid. Ze kunnen ook vochtophoping in de buik (buik) ontwikkelen. Katten met een trombo-embolie ervaren een plotselinge blokkering van de bloedstroom naar een deel van het lichaam. In veel gevallen is de bloedtoevoer naar de achterpoten verstoord, waardoor plotselinge pijn, zwakte of verlamming van de achterpoten ontstaat. Dit wordt een zadeltrombus genoemd.
Mogelijke symptomen van HCM bij katten zijn:
Hypertrofische cardiomyopathie bij katten is typisch een progressieve ziekte, hoewel deze zich zeer langzaam kan ontwikkelen en niet gediagnosticeerd kan worden totdat de ziekte ernstig is.
Echocardiografische veranderingen worden voor het eerst zichtbaar op middelbare leeftijd, hoewel aangetaste katten op dit moment vaak asymptomatisch zijn. Sommige aangetaste katten zullen zelfs geen significante progressie ervaren en kunnen de rest van hun leven asymptomatisch blijven.
Over een periode van jaren kunnen katten met HCM een matige of ernstige ziekte ontwikkelen. Katten met ernstige HCM lopen risico op hartfalen en trombo-embolie.
Als uw dierenarts een hartaandoening bij uw kat vermoedt, zal hij of zij eerst een grondig lichamelijk onderzoek uitvoeren. Bevindingen die doorgaans worden geassocieerd met HCM zijn onder meer een hartgeruis, een abnormaal snelle hartslag en abnormale longgeluiden (die kunnen wijzen op congestief hartfalen). Bij sommige katten met milde, asymptomatische HCM kunnen er echter geen afwijkingen zichtbaar zijn bij lichamelijk onderzoek.
Initiële screeningtests voor kattenhartaandoeningen omvatten thoraxfoto's (röntgenfoto's) en een elektrocardiogram (ECG). Een vergroot hart bij katten kan wijzen op de aanwezigheid van HCM en ECG-afwijkingen kunnen deze bevinding ook ondersteunen. Als screeningstests wijzen op de aanwezigheid van HCM, zal uw dierenarts meer gespecialiseerde tests aanbevelen. Uw dierenarts kan ook tests uitvoeren om hyperthyreoïdie en verhoogde bloeddruk uit te sluiten, die beide in verband kunnen worden gebracht met de ontwikkeling van omkeerbare HCM.
De meest definitieve HCM-test bij katten is echocardiografie. Echocardiografie omvat het gebruik van een echografie om een driedimensionaal beeld van het hart te verkrijgen, waardoor de dierenarts de dikte van de hartwanden en de bloedstroom door het hart kan beoordelen.
Bij Maine Coons en Ragdolls kunnen genetische tests worden gebruikt om aangetaste katten en katten te identificeren die de mutatie dragen die verantwoordelijk is voor HCM.
Er is geen remedie voor HCM en geen behandeling die de progressie van deze ziekte voorkomt. In plaats daarvan is het doel van HCM-behandeling om de klinische symptomen van hartaandoeningen te beheersen en de kwaliteit van leven van de kat te verbeteren. De doelen van de behandeling omvatten het behandelen van congestief hartfalen, het voorkomen van aorta-trombo-embolie en het voorkomen van aritmieën.
Er is geen medicatie die specifiek gericht is op HCM. In plaats daarvan worden medicijnen voorgeschreven op basis van de effecten van HCM die een bepaalde kat ervaart of verwacht te ervaren. Asymptomatische katten hebben doorgaans geen behandeling nodig, totdat hun toestand zo ver gevorderd is dat ze symptomatisch worden.
Katten met tekenen van congestief hartfalen krijgen vaak een diureticum voorgeschreven, zoals furosemide (Lasix®), en een ACE-remmer, zoals enalapril. Deze medicijnen zijn bedoeld om overtollig vocht uit de borst en buik te verwijderen. Pimobendan kan ook worden voorgeschreven aan katten met congestief hartfalen, om de hartfunctie te verbeteren.
Er kunnen aanvullende medicijnen worden voorgeschreven om het risico op trombo-embolie (bloedstolsels) te verminderen. Deze medicijnen kunnen clopidogrel (Plavix®) of heparine met een laag moleculair gewicht bevatten.
Bètablokkers, zoals atenolol en propranolol, en calciumkanaalblokkers, zoals diltiazem, kunnen ook worden voorgeschreven aan katten met een verhoogde hartslag. Deze medicijnen zijn bedoeld om de hartslag te verlagen, waardoor het hart efficiënter kan vullen en effectiever kan functioneren.
De initiële diagnose van HCM bij katten is meestal het duurste onderdeel van het managementplan van een huisdier, gezien de noodzaak voor verwijzing naar een veterinaire cardioloog voor een echocardiogram.
De eerste behandeling voor een kat met HCM kost meestal ongeveer $ 500- $ 1.000. Als deze initiële diagnostiek eenmaal is afgerond, zijn de lopende kosten van monitoring en behandeling echter vaak relatief laag.
Als een kat ziekenhuisopname nodig heeft voor een acute episode van congestief hartfalen of aortatrombo-embolie, kunnen de kosten echter hoger zijn.
Er is geen manier om de ontwikkeling van HCM bij een individuele kat te voorkomen. Fokkers kunnen echter een belangrijke rol spelen bij het voorkomen van HCM bij gepredisponeerde rassen. Bij rassen waarvoor een genetische test beschikbaar is, zoals Maine Coons en Ragdolls, moeten genetische tests worden uitgevoerd voorafgaand aan het fokken en mogen katten die het gen voor HCM dragen niet worden gefokt.
Bij gepredisponeerde rassen die geen beschikbare genetische test hebben, moet screening-echocardiografie routinematig worden uitgevoerd bij fokkatten. Katten met aanwijzingen voor HCM moeten uit het fokprogramma worden verwijderd, net als hun naaste familieleden.
