Hoewel het exacte waarom en waarom tot in de oudheid verloren zijn gegaan, wordt door historici en archeologen algemeen aangenomen dat de vroege mens honden (of mogelijk wolven) voor het eerst voor twee functies gebruikte:om te helpen jagen en om hun gemeenschappelijke huis te beschermen. Zowel honden als mensen genoten meerdere voordelen van hun wederzijdse relatie, en hoewel het gebruik van honden bij de jacht waarschijnlijk niet zo populair is als in de prehistorie, vinden veel mensen de beschermende instincten van hun honden nuttig in hun huizen. Zeker, sommige hondenrassen zijn meer geneigd om zich beschermend te gedragen dan andere, maar velen van ons kennen zeker Pekinees, Chihuahua's en zelfs Teckels wiens blaffen (en harten) groter waren dan je zou verwachten als het ging om het beschermen van hun huizen en mensen.
Het is de moeite waard om op te merken dat honden twee nauw verwante gedragingen vertonen, beschermend en bezitterig, en dat de twee in het begin niet gemakkelijk van elkaar te onderscheiden zijn. De twee gedragingen zijn uiterlijk vergelijkbaar, en beide hebben betrekking op agressief en/of waarschuwend gedrag jegens mensen of andere dieren die inbreuk maken op wat de hond ziet als 'zijn' territorium en bezittingen of het territorium en bezittingen van zijn mensen. Dus een hond die zijn lichaam gebruikt om te voorkomen dat een andere hond bij zijn eten komt terwijl hij aan het eten is, gedraagt zich bezitterig. Een hond die een stuk speelgoed angstvallig bewaakt zodat andere honden het niet kunnen pakken, gedraagt zich ook bezitterig.
Het onderscheid tussen hondenbescherming en bezitsdrang wordt echter nauwkeuriger als het om mensen gaat. Als een vreemde je huis nadert, zowel bij daglicht als in het donker, zou je verwachten dat een hond blaft zodra hij de vreemdeling ziet aankomen. Als de vreemdeling echter een vriend, collega of andere kennis bleek te zijn die gewoon nooit bij u thuis was geweest - en u nodigde hen uit - zou een goed gesocialiseerde hond zijn agressie tegen de bezoeker verminderen. Een slecht gesocialiseerde hond zou zich echter bezitterig blijven gedragen en agressie tonen jegens de bezoeker, zelfs als zijn eigenaar duidelijk maakte dat het gedrag van de hond ongepast was.
Een goed gesocialiseerde hond zal na verloop van tijd leren welk gedrag correct is en welk gedrag niet; het komt allemaal neer op goede training en socialisatie van hun mensen. Sommige rassen zijn meer geneigd tot beschermend gedrag; de American Kennel Club merkt op dat GermanShepherds, Doberman Pinschers, Rottweilers en Bull Mastiffs zeer geschikt zijn voor beschermende rollen, evenals rassen zoals Pulis, Giant Schnauzers en RhodesianRidgebacks. Dat gezegd hebbende, zelfs kleinere en speelgoedrassen kunnen baat hebben bij training die hen goed socialiseert en agressieve impulsen omleidt of elimineert.
Er zijn een aantal belangrijke punten waarop u zich moet concentreren bij het socialiseren of trainen van een hond om agressief en bezitterig gedrag te verminderen en om te leiden naar meer beschermend gedrag, zoals het huis verdedigen. Ervan uitgaande dat u niet afhankelijk bent van een professionele trainer en ervoor kiest om de training zelf te doen, zult u eerst willen bepalen welke prikkels agressie bij uw hond veroorzaken. Als je vervolgens hebt bepaald wat hem afschrikt, kun je je concentreren op het ongevoelig maken van hem voor die triggers. Als een vreemde die de tuin nadert hem aantoonbaar agressief maakt, gebruik dan positieve en negatieve bekrachtiging om hem te trainen zich kalmer te gedragen. Een paar blaffen en een grom zijn één ding, maar hectisch, opgewonden, non-stop blaffen is iets heel anders.
Uw hond ertoe brengen om naar u te kijken voor leiderschap is een ander belangrijk punt. Als uw hond wordt geconfronteerd met een onbekende situatie, wilt u niet dat hij terugvalt in agressief gedrag. Train uw hond om u te accepteren als 'roedelleider' en gebruik versterking om hem te leren over het gedrag dat u wilt dat hij vertoont, inclusief impulsbeheersing. Commando's als zitten, stoppen, blijven en staan zijn uitstekende manieren om impulsbeheersing bij een hond op te bouwen en te versterken.
Als uw hond eenmaal wat impulsbeheersing heeft geleerd, kunt u zelfvertrouwen opbouwen door hem met vreemden te confronteren. Laat een vriend of buurman uw huis of tuin naderen en laat de hond de naderende vreemdeling zien of horen. In het ideale geval zal de hond blaffen, maar de vreemdeling niet achtervolgen of aanvallen. Als de hond overdreven reageert, geef dan onmiddellijk verbale correcties. Als de hond goed reageert, beloon hem dan. Je kunt ook overwegen om het gedrag te versterken door de 'vreemdeling' in schijnangst weg te laten rennen.
Rust en assertiviteit zijn onmisbaar bij het aanleren van waakgedrag van uw hond. Het is duidelijk dat positieve bekrachtiging (traktaties of speelgoed als beloning voor goed gedrag) en negatieve straf (het onthouden van een snoepje of speeltje), in combinatie met verbale feedback, het meest effectief zijn bij honden; dit zijn klassieke operante conditioneringsmethoden. Het spreekt voor zich dat positieve straf (het toedienen van daadwerkelijke straf) nooit mag worden gebruikt als onderdeel van de hondentraining, om welke reden dan ook. Als u de voorkeur geeft aan professionele hulp, zijn individuele en groepstrainingen verkrijgbaar bij vele bronnen. Vraag uw dierenarts om verwijzingen; hij is misschien bekend met enkele van de hondentrainers in uw omgeving.
Honden handelen instinctief om zichzelf en, bij uitbreiding, hun familie-eenheid en 'hol' te verdedigen. Aangezien uw huis het 'hol' van uw hond is, kunt u profiteren van die instincten en ze beheren en omleiden op manieren die de veiligheid van uw huis vergroten. Hoewel er tal van professionals zijn die uw hond willen en kunnen trainen in beschermend gedrag, is dit zeker iets dat u zelf kunt doen met geduld, doorzettingsvermogen en vastberadenheid.