Als je je afvraagt of honden dysforie kunnen voelen, is het handig om te begrijpen wat het woord 'dysforie' betekent. In zekere zin is het het tegenovergestelde van zijn gelukkigere relatieve "euforie". Maar waar het voorvoegsel 'eu' aangenaam of extatisch betekent, betekent het voorvoegsel 'dys' ongelukkig, verward of onrustig. Dysforie verwijst dus naar verward of onrustig gedrag of gedachten.
Dus, kunnen honden dysforie voelen?
Ja, dat kunnen ze.
Honden kunnen in een aantal scenario's dysforie voelen. Een daarvan is de hond die ongelukkig en verward is door de omstandigheden, wat leidt tot een diep gevoel van ontevredenheid. Een voorbeeld hiervan kan de hond zijn die sterk gehecht is aan zijn eigenaar, die plotseling in het ziekenhuis wordt opgenomen. Een buurman neemt de hond mee naar binnen, maar ze voeren de hond op verschillende tijdstippen van de dag vreemd voer. Niets is bekend en de hond voelt zich verward en gealarmeerd.
De andere, misschien meer voorkomende vorm van dysforie is die veroorzaakt door drugs. We hebben het hier niet over illegale middelen, maar over medicijnen die zijn voorgeschreven door de dierenarts. Alle medicijnen hebben bijwerkingen, en dit kan een staat van mentale verwarring en dysforie omvatten.
Het is een verontrustende ervaring voor een baasje om getuige te zijn van een episode van dysforie bij hun hond. Niet alleen gedraagt de hond zich vreemd, maar hij herkent zijn baasje niet. Als je je hond wilt troosten, en toch lijkt de hond zo afstandelijk dat ze geen idee hebben wie je bent, dan kan dit inderdaad erg verontrustend zijn.
Tekenen van dysforie zijn onder meer rusteloos zijn en niet kunnen settelen. De hond mag op en neer lopen. Inderdaad, veel honden zullen ook janken of huilen, alsof ze alle zelfbeheersing hebben verloren (die ze hebben) en geen enkele hoeveelheid van het "Stil"-commando zal ze laten stoppen.
De hond kan zich ook afwijkend gedragen. Sommigen zullen hun remming verliezen en kunnen overreageren als je ze gaat aaien. Anderen raken in een staat van diepe verwarring waarin ze niet in staat lijken om eenvoudige dingen uit te werken, zoals hoe ze door een deur moeten gaan. De hond kan zelfs zitten, starend naar de muur of in de lucht.
Sommige honden worden onvast ter been en wankelen alsof ze dronken zijn. Als u echter een oudere hond heeft die op deze manier plotseling gedesoriënteerd raakt, laat hem dan altijd nakijken door een dierenarts. Gezondheidsproblemen zoals vestibulaire ziekte of een beroerte kunnen de tekenen van dysforie nabootsen.
Het is pas in de afgelopen decennia dat de moderne diergeneeskunde in combinatie met kennis van dierlijk gedrag heeft geleid tot het besef dat honden aan dysforie kunnen lijden. Dit valt ook samen met het hebben van meer geavanceerde manieren om pijn te beheersen die veilig en effectief zijn voor hondenpatiënten.
Net als bij mensen kunnen medicijnen die enorm waardevol zijn voor het beheersen van extreme pijn bij een paar individuen ongewenste bijwerkingen hebben, zoals dysforie. Naarmate dierenartspraktijken hun vermogen om pijn te beheersen verbeteren bij patiënten die een operatie ondergaan, is de incidentie van dysforie gestegen. Dit is niets om ongerust over te zijn, aangezien het effect wel overgaat.
Wat echter belangrijk is, is dat de arts het verband kan leggen tussen het vreemde gedrag dat het gevolg is van een dysfore reactie, in plaats van dat de hond pijn heeft. Als ze ten onrechte besluiten dat de hond pijn heeft en een nieuwe dosis geven, wordt het probleem niet opgelost.
Gelukkig omvat de moderne best-practice nu het gebruik van pijnscorekaarten en ziekenhuisprotocollen om te beoordelen hoe het huisdier reageert, zodat het verschil tussen pijn en dysforie gemakkelijker wordt opgemerkt.
Het meest gebruikte medicijn dat dysforie bij honden kan veroorzaken, behoort tot de opioïde groep. Ja, dit is inderdaad de groep waar morfine en pethidine in zitten. Maar het bevat ook enkele veelgebruikte, zeer effectieve pijnstillers zoals methadon en buprenorfine.
Dus waarom zou een dierenarts een medicijn geven dat ertoe kan leiden dat de hond hyper, verward, rusteloos of geagiteerd wordt?
Het simpele antwoord is pijnverlichting.
Als een huisdier een pijnlijke aandoening heeft of op het punt staat een grote operatie te ondergaan, kan een opioïdengebaseerde pijnstiller een enorm verschil maken voor hun comfortniveau. In de moderne tijd wordt pijnverlichting bij huisdieren zeer serieus genomen en is het immoreel om ongemak niet te voorkomen of te verlichten.
Het goede nieuws is dat slechts een klein percentage van de honden dysforie ontwikkelt. De overgrote meerderheid van de honden doet het prima en ontwikkelt geen staat van verwarring. Dierenartsen hebben ook medicijnen die de dysforie kunnen opheffen, dus vooral in gehospitaliseerde gevallen die nauwlettend worden gevolgd, is de ontwikkeling van dysforie vaak een risico dat het waard is om te nemen.
En tot slot een woord van waarschuwing. Er is een overlap in de tekenen van dysforie, zoals rusteloosheid, ijsberen en hijgen, met de natuurlijke reactie op pijn of zelfs een extreem angstig huisdier. Daarom, als uw hond geen medicijnen gebruikt en zich dysfore gedraagt, kan het zijn dat hij pijn heeft. Neem bij twijfel contact op met uw dierenarts voor advies.
Dit is een trainingssessie met een twist, want het gaat er niet om de hond te leren, maar de eigenaar om het verschil te zien tussen drie verschillende gemoedstoestanden die een vergelijkbare presentatie hebben. Deze drie voorwaarden zijn:
Een korte samenvatting vertelt ons dat alle drie de gemoedstoestanden uiterlijke aanwijzingen vertonen zoals rusteloosheid, hijgen, alert bewustzijn van de omgeving, mogelijke agressie, huilen of janken, en worstelen.
Als u deze tekens ziet, vraag u dan af wat de omstandigheden van het dier zijn en wat er recentelijk is veranderd.
Heeft de hond bijvoorbeeld een nieuw medicijn voorgeschreven gekregen voor zijn artritis? Als de hond eerder pijn had maar gesetteld was, en nu ijsbert en huilt, kan het zijn dat de medicatie dysforie als bijwerking heeft veroorzaakt.
Als alternatief, als de hond geen medicatie gebruikt maar onlangs van beneden is gevallen, kan gezeur of ongebruikelijke agressie bij het hanteren er goed op wijzen dat de hond pijn heeft. Natuurlijk kun je daarnaast nog andere aanwijzingen krijgen, zoals kreupelheid of een pijnlijk been ophouden.
Angst kan zich op veel manieren voordoen, maar heeft vaak een patroon. De hond die rusteloos is en jankt en blaft zodra je naar je werk vertrekt, maar stopt wanneer je terugkeert, kan angstig worden. Dit komt omdat dysforie geen patroon volgt en als het dier verward is, zal het verward blijven totdat de medicatie is uitgewerkt.
Soms kan dysforie een teken zijn van een medisch probleem, zoals cognitieve disfunctie (de hondachtige vorm van Alzeihemers), een portosystemische shunt (een bloedvat dat de lever passeert), hersentrauma of een hersentumor.
Als je twijfelt of je hond zich vreemd gedraagt, laat hem dan altijd door een dierenarts zien.
