De Cardigan Welsh Corgi is de oudste van de twee Corgi-rassen. Net als de Pembroke is de Cardigan laag aangezet met een diepe borst. Oorspronkelijk gebruikt als boerderijhond in Zuid-Wales, blijft het ras vandaag de dag een kleine en krachtige metgezel.
Dit ras heeft een vriendelijke, zachtaardige, waakzame en alerte uitdrukking. De lengte van het middelzware en laaggeplaatste vest is ongeveer 1,8 keer zo groot als zijn lengte. Ook al is hij klein, het is een krachtige hond die het uithoudingsvermogen, de snelheid en de behendigheid heeft die nodig zijn om het vee voor een lange tijd te drijven en aan de voeten te bijten om het vee in beweging te houden. Als het vee met hun voeten schopt, kan de Corgi vanwege zijn kleine formaat gemakkelijk de hoeven van het grote dier ontwijken.
Door zijn soepele, moeiteloze en vrije gang kan hij snel de grond bedekken. De dubbele vacht van de hond bestaat ondertussen uit een dikke, zachte ondervacht en een matig lange en ietwat harde bovenvacht die te vinden is in verschillende kleuren, waaronder rood, zwart en blue merle. Een van de onmiddellijk herkenbare fysieke verschillen met de Pembroke Welsh Corgi is zijn staart, die lang en vol is, in tegenstelling tot kort, zoals bij de Pembroke. De Cardigan wordt door velen liefkozend "de Corgi met de staart" genoemd.
Dit stoere, onvermoeibare en behendige ras kan de hele dag spelen. Thuis gedraagt hij zich heel goed, maar heeft de neiging om te blaffen. Het heeft ook de neiging om gereserveerd te zijn tegenover vreemden en agressief tegenover andere honden. De gemakkelijke, opgewekte en vrolijke Cardigan is een grappige en toegewijde metgezel.
De Cardigan Welsh Corgi vereist veel beweging vanwege zijn kleine formaat. Aan zijn trainingsbehoeften wordt het best voldaan met een goede hoedsessie, maar een krachtige speelsessie of een gematigde wandeling is ook voldoende. Het kan gemakkelijk buiten leven bij koel of gematigd weer, maar het dient als een uitstekende huishond en is op zijn best wanneer hij tijd doorbrengt in zowel de tuin als thuis. Zijn vacht moet eenmaal per week worden geborsteld om dood haar te verwijderen.
De Cardigan Welsh Corgi, die een gemiddelde levensduur heeft van 12 tot 14 jaar, kan lijden aan degeneratieve myelopathie en heupdysplasie bij honden (CHD). Dit ras kan ook vatbaar zijn voor progressieve retinale atrofie (PRA) en urinestenen. Om sommige van deze aandoeningen vroegtijdig te identificeren, kan een dierenarts heup-, oog- en DNA-tests voor de hond aanbevelen.
De Cardigan Welsh Corgi was een van de eerste rassen die vanuit Midden-Europa op de Britse eilanden arriveerde. Het werd naar Cardiganshire in Zuid-Wales gebracht. De oorsprong van het ras is onduidelijk, maar uitgestorven turn-spit-honden van Engeland hebben mogelijk invloed gehad op de lage en kortbenige honden die in keukens spuugden. Oorspronkelijk werden de Cardigan Welsh Corgi's gebruikt als familiebeschermers en helpers bij de jacht, maar pas later vond de Corgi zijn ware roeping.
Er was een tijd dat de hoeveelheid land die door vee werd ingenomen, bepaalde hoeveel land er aan pachters zou worden verstrekt. Zo had de boer een verreikende en verspreide veestapel. Er was een hond nodig die zou rijden in plaats van het vee te hoeden. De Corgi was het meest geschikt voor dit doel, omdat hij in de hielen van het vee zou knijpen en hun trappen zou ontwijken. Er wordt gezegd dat het woord Corgi is afgeleid van 'Cor', wat 'verzamelen' betekent en 'Gi', wat hond betekent.
De originele Corgi had de grootte van een Welsh erf of iets meer dan een Engels erf, van de staartpunt tot de neus. In sommige delen van Cardiganshire stond de hond bekend als de Ci-llathed of 'yard-long dog'. Later, toen de Kroongronden werden gesplitst, omheind en verkocht, waren er geen veedrijvers meer nodig en bleef de Corgi werkloos. Sommigen hielden het als metgezel en bewaker, maar weinigen konden het betalen. Al snel stond het op de rand van uitsterven. Fokkers probeerden het te kruisen met andere honden, maar de resultaten waren niet succesvol. Een uitzondering was echter de kruising met de gestroomde herder, die leidde tot de productie van de moderne Cardigans.
De eerste Cardigans werden in de jaren twintig van de vorige eeuw op de markt gebracht. Tot 1934 werden de Pembroke Welsh Corgi's en de Cardigan echter als één ras beschouwd, en het kruisen van de twee was een gangbare praktijk.
De eerste Cardigan Welsh Corgi werd in 1931 in de Verenigde Staten gezien en vier jaar later werd het ras officieel erkend door de American Kennel Club. Helaas geniet de Cardigan niet zoveel populariteit als de Pembroke Corgi, maar het blijft een onvermoeibare, braaf en toegewijde metgezel.
