De gedachte aan parasieten doet de meeste eigenaren van gezelschapsdieren huiveren. Voor het geval we zijn vergeten wat ze zijn, een parasiet is een organisme dat leeft van een ander dier zonder voordeel voor dat dier en zonder dat dier te doden. Parasieten kunnen worden ingedeeld in externe (ectoparasieten) en interne (endoparasieten). Er zijn veel verschillende soorten van deze beestjes, van rondwormen tot haakwormen, lintwormen tot vlooien en teken. Hier is een overzicht van enkele van de medicijnen die worden gebruikt om ze te doden, en een paar tips waarvan u als gewetensvolle eigenaren van gezelschapsdieren op de hoogte wilt zijn.
Breed spectrum antiparasitaire middelen
Er zijn 4 klassen hiervan, en elk van hen doodt parasieten op verschillende manieren.
De eerste klasse is de "Macrocyclische Lactonen", genoemd vanwege hun chemische structuur. Deze doden zowel enkele externe als interne parasieten. Ze doen dit door zich te binden aan een structuur (in het bijzonder een receptor) op cellen die alleen parasieten hebben, waardoor de parasieten verlamd raken en afsterven. Dit zijn zeer veilige medicijnen omdat de receptor waaraan ze binden specifiek alleen in de parasiet wordt gevonden en niet op zoogdiercellen. Ook komen deze medicijnen niet op hoge niveaus in de hersenen door een molecuul genaamd "P-glycoproteïne", dat elk medicijn wegpompt als het de hersenen binnenkomt. Hieruit komt echter een interessante rasgerelateerde noot naar voren. Collies, evenals collie-kruisingen en Shetland-herdershonden, Old English Sheepdogs, Duitse herders, langharige whippets en Silken windhounds, zijn allemaal bijzonder gevoelig voor een medicijn in deze klasse dat bekend staat als ivermectine. Dit komt doordat ze een mutatie hebben in een bepaald gen, en dus dit P-glycoproteïne niet hebben. Zo kan het ivermectine de hersenen binnendringen en nadelige effecten veroorzaken. Toch is het belangrijk op te merken dat dit medicijn nog steeds volkomen veilig is om aan deze rassen te geven, zolang het alleen wordt gebruikt voor de preventie van hartworm, aangezien de preventieve dosis hartworm aanzienlijk lager is dan de toxische dosis. Het mag echter niet worden gebruikt voor andere parasieten, omdat er aanzienlijk hogere doses nodig zijn om andere parasieten te doden.
De tweede grote klasse van geneesmiddelen zijn de benzimidazolen. Dit zijn echt breed spectrum en doden rondwormen, staartvinnen en zelfs sommige protozoa zoals Giardia. Ze werken echter niet tegen de meeste endoparasieten. Dit zijn ook veilige medicijnen. Er zijn echter zeldzame gevallen geweest van beenmergsuppressie bij honden die een geneesmiddel in deze klasse gebruikten en als teratogeen werken bij koeien en schapen. (Een teratogeen is een stof die geboorteafwijkingen veroorzaakt.) Deze medicijnen werken door zich te binden aan een bepaald molecuul in parasieten, wat opnieuw parasitaire verlamming veroorzaakt, maar op een andere manier dan de eerder genoemde medicijnklasse. Het eindresultaat is hetzelfde. Een van de geneesmiddelen in deze klasse (Febantel) mag alleen bij honden worden gebruikt; het is giftig voor de kat.
Een derde klasse zijn de pyrimidinen, ook hier genoemd vanwege hun chemische structuur. Deze binden zich aan een structuur die een 'nicotinische receptor' wordt genoemd, en verhogen de hoeveelheid van een molecuul genaamd Acetylcholine, dat verantwoordelijk is voor zenuwvuur. De cellen van de parasieten worden dus overladen met acetylcholine, waardoor de cel continu vuurt in plaats van alleen op bepaalde tijden, waardoor de cel uiteindelijk uitgeput raakt en de parasiet spastisch verlamd raakt en sterft. Dit is niet het juiste medicijn om te gebruiken als het dier een zeer hoog aantal parasieten heeft. Het kan namelijk voor verstoppingen (verstoppingen) in de darmen zorgen, waarbij grote aantallen wormen ineens verlamd raken. Dit kan de darm blokkeren en tot grote problemen leiden. Het is echter een veilig medicijn om te gebruiken bij dieren waarvan wordt vermoed dat ze een lage parasietbelasting hebben.
Ten slotte is de laatste medicijnklasse afgeleid van verbindingen van een schimmel. Een synthetische versie wordt ‘emodepside’ genoemd. Deze klasse van medicijnen doodt parasieten door hun monddelen te remmen, dus kunnen ze de darmwand niet vasthouden en eten, en sterven op deze manier. Deze medicijnen hebben ook een breed werkingsspectrum en doden zowel lintwormen als rondwormen.
