Soms is het moeilijk te geloven dat de honden waarmee we onze huizen en levens delen, verre verwanten zijn van wilde, majestueuze wolven. Of het nu een theekoppoedel is of een enorme Dogo Argentino die hard aan het werk is om op groot wild te jagen, al onze honden komen uiteindelijk uit dezelfde stam. Maar wanneer werden honden voor het eerst gedomesticeerd en als huisdier gehouden, zoals ze nu zijn?
Het antwoord op die vraag moet nog worden beantwoord, maar bij het zoeken naar de verklaring vragen onderzoekers en nieuwsgierige eigenaren van gezelschapsdieren zich vaak meer af over de evolutionaire reis van onze honden, inclusief waar ze gedomesticeerde honden werden en waarom.
Als het gaat om de vraag wanneer honden gedomesticeerde huisdieren werden, is het antwoord nog steeds onduidelijk. Ondanks het feit dat honden al eeuwenlang worden beschouwd als "de beste vriend van de mens", is het pas relatief recent dat er onderzoek en studies zijn gedaan om inzicht te krijgen in hoe, wanneer en waarom dit gebeurde. De antwoorden op al deze vragen zijn nog steeds onderwerp van veel discussie, maar één ding waar de wetenschappelijke gemeenschap het over het algemeen over eens kan zijn, is dat de honden waar we tegenwoordig tussen leven, ongeacht de grootte, vorm of ras, afstammelingen zijn van grijze wolven. Alles wat daarna wordt gespeculeerd, hangt af van wie je het vraagt en welk onderzoek je volgt.
Dit is een vraag die niet één, juist antwoord heeft. Sommige kranten stellen dat de domesticatie van honden 130.000 jaar geleden plaatsvond, andere beweren dat het dichter bij 15.000 ligt. Smithsonian meldde dat honden waarschijnlijk ongeveer 40.000 jaar geleden voor het eerst werden gedomesticeerd. Genetische studies uitgevoerd met neolithische hondenfossielen toonden genetische mutatie aan die dat aantal ondersteunt, en onthulden verder overeenkomsten tussen deze vroege honden en de honden waar we tegenwoordig tussen leven. Het artikel legt echter verder uit dat sommige mensen geloven dat de fossielen die lang geleden zijn gevonden de overblijfselen zijn van een groep gedomesticeerde honden die niet hebben overleefd en veel hebben bijgedragen aan het honden-DNA dat we tegenwoordig zien. In plaats daarvan wordt gesuggereerd dat een tweede, en uiteindelijk meer succesvolle poging tot domesticatie recenter maar minstens 14.000 jaar geleden plaatsvond, zowel in Europa als in Oost-Azië.
Volgens de BBC stammen de honden die we tegenwoordig kennen en liefhebben als onze huisdieren hoogstwaarschijnlijk af van Europese gedomesticeerde honden, wat terug te voeren is op DNA-bewijs gevonden op een 14.000 jaar oud fossiel uit Duitsland. Velen geloven echter dat honden veel ouder zijn dan dat, en er wordt nog steeds aangenomen dat domesticatie mogelijk heeft plaatsgevonden in twee verschillende delen van de wereld - Europa en Oost-Azië. In een artikel uit 2013 dat werd uitgebracht op PLOS One wordt opgemerkt dat sommige mensen Zuid-China beschouwen als de geboorteplaats van de gedomesticeerde hond, terwijl anderen vasthouden aan de bevindingen dat honden voor het eerst werden gehouden als metgezellen in het Midden-Oosten en de Europese regio. Veel onderzoekers veronderstellen dat domesticatie in beide gebieden afzonderlijk had kunnen plaatsvinden.
We weten niet wanneer honden werden gedomesticeerd, en er is niet echt een consensus over waar ze werden gedomesticeerd, maar hoe zit het met het antwoord op de vraag waarom ze als huisdier werden gehouden? Als je het al geraden had:"Niemand kan het er echt over eens zijn waarom mensen honden gedomesticeerd hebben", zou je gelijk hebben.
Net als de andere fel bediscussieerde onderwerpen over waar en wanneer, hebben onderzoekers een paar theorieën waarvan ze denken dat ze kunnen verklaren waarom, hoewel er geen is bevestigd. Eén theorie veronderstelt dat mensen wolvenpuppy's als hun eigen honden hielden en ze in de loop van de tijd geleidelijk aan domesticeerden, maar hoe ze puppy's vingen van wilde, agressieve wolven (die waarschijnlijk niet zouden aarzelen om hun nest te verdedigen tegen wat als een concurrent zou worden beschouwd - mensen) en gehouden deze wezens zijn moeilijk uit te leggen.
Een andere, meer algemeen aanvaarde theorie is dat sommige wolven in wezen 'zichzelf gedomesticeerd' hebben. Het idee achter deze theorie is dat vriendelijkere en minder agressieve wolven dichter bij rondzwervende groepen mensen bleven, die deze toekomstige honden misschien voedsel hebben gegeven of toegekend. Veel gemakkelijker dan het jagen op groot wild in roedels, soms in de loop van weken, zouden deze meer sociale wolven uiteindelijk hebben geprofiteerd van hun minder verlegen karakter, en er misschien zelfs voor hebben gekozen dichter bij mensen te blijven vanwege hun gemakkelijke toegang tot voedsel, vuur, en veiligheid. In ruil daarvoor hebben deze vroege honden mensen mogelijk bescherming geboden tegen andere bedreigingen van het milieu, en hebben ze misschien gediend als een soort alarmsysteem, dat hun mensen zou waarschuwen voor dreigende indringers, of mogelijk gewoon een waarschuwing gaf als er iets in het kamp uit was van het gewone. We kunnen de hele dag speculeren en scenario's bedenken, maar de waarheid is dat we misschien nooit echt weten hoe deze vroege relatie eruit zag.
Smithsonian stelt dat zelfdomesticatie, die ze omschrijven als 'overleving van de vriendelijkste', in de loop van de tijd ook kan leiden tot fysieke veranderingen bij een dier. Wilde wolven hebben puntige oren, rechte staarten en ruwe vachten, maar soms kunnen dieren hun fysieke verschijning veranderen om hun menselijke tegenhangers aan te spreken, meestal voor hun eigen voordeel (zoals voedsel). Het artikel gaat verder met een voorbeeld van Russische vossen die gedomesticeerd waren. De minder agressieve vossen leerden handgebaren van hun menselijke ontvoerders op te pikken, wat, wanneer gevolgd, resulteerde in de ontdekking van voedsel dat op geheime plaatsen verborgen werd gehouden. De vossen die het beste presteerden waren minder bang voor menselijke handlers en werden gefokt voor verdere domesticatie. Gaandeweg leken deze nieuwe vossenkits meer "hondachtig" en schattiger in hun fysieke verschijning.
Deze studie ondersteunt ook de theorie dat honden zichzelf gedomesticeerd hebben, aangezien het temmen van een wild dier als een wolf in de tijd dat voedsel schaars was en iedereen een concurrent was, een enorme onderneming zou zijn. Omdat de vriendelijkere, minder timide en minder agressieve honden ervoor kiezen om nauwer met mensen om te gaan, hebben ze in wezen zelfgekozen, waardoor het domesticatieproces meer een evolutie is die samenvalt met hun behoeften dan een voorbedachte handeling van de kant van de mens.
Honden kunnen verwant zijn aan wolven, en in sommige opzichten zijn er nog steeds overeenkomsten die we vandaag kunnen zien. Genetisch gezien zijn honden en wolven bijna identiek met een match van 98,8 procent. Het zijn beide sociale dieren, die gedijen in een roedelomgeving - wolven in hun wolvenroedel en honden met hun menselijke tegenhangers, en soms andere dieren in of rond het huis. Ze gedragen zich ook op veel vergelijkbare manieren, waaronder het markeren van territoria met urine of uitwerpselen, het likken van degenen waar ze voedsel of aandacht van zoeken, het zoeken naar holachtige ruimtes om zich terug te trekken en troost te vinden, en opereren in een hiërarchie, met wat meer dominante en agressieve , terwijl anderen meer onderdanig en volgzaam zijn.
Ondanks hun vele overeenkomsten zijn honden en wolven echter niet dezelfde diersoort. Wolven worden geclassificeerd als canis lupus, terwijl honden daar een ondersoort van zijn, canis familiaris genaamd. Fysiek gesproken zijn wolven veel groter en atletischer dan de meeste gedomesticeerde honden, en hun voeten zijn ontworpen om meer grond te rennen en een verscheidenheid aan terreinen te dekken, in tegenstelling tot honden. Wolven hebben intense, gelige ogen, terwijl honden meestal worden gespot met blauwe of bruine ogen, of een combinatie van beide. Hoewel ze hun stemmen gebruiken om met elkaar te communiceren, blaffen wolven zelden op die manier als honden, en honden beginnen zelden lang, overdreven te huilen zonder een beetje blaffen of gierend geluid aan het einde, wat wolven gewoonlijk niet doen.
Het antwoord op de vraag wanneer honden huisdieren werden, is onduidelijk. Het kan zijn dat honden 15.000 tot 130.000 jaar geleden begonnen te worden gedomesticeerd. De manier waarop honden gedomesticeerd werden, is ook onbekend - ze kunnen 'zichzelf hebben gedomesticeerd', ervoor kiezen om in de buurt van vroege mensen te zijn voor gemakkelijke toegang tot voedsel, of het domesticatieproces kan door de vroege mensen zelf zijn gestart. We zullen misschien nooit de waarheid weten, maar we zijn dankbaar dat honden ergens in onze lange geschiedenis samen onze vrienden zijn geworden.
