Als je ooit een vis hebt aangeraakt, weet je dat hij slijmerig aanvoelt. Als je wist wat dat glimmende, slijmerige spul doet, en voorbij de ick-factor kunt komen, zou je ook willen dat je een slijmlaag had!
Visslijmvacht is een prachtige beschermende barrière die helpt om een goede gezondheid van vissen te behouden. Helaas doen we vaak onbewust dingen die die prachtige barrière beschadigen. Dit is waarom het belangrijk is om stappen te ondernemen om de slijmlaag van uw vissen te beschermen.
De slijmlaag van vissen bestaat uit een glycoproteïne (eiwit met aangehechte koolhydraten) dat als frontlinie barrière dient voor vrijwel alles, van grote fysieke objecten tot kleine bacteriën. Deze barrière houdt ook essentiële vloeistoffen en elektrolyten in de vissen en helpt de vissen door het water te glijden door de oppervlakteweerstand te verminderen.
Net zoals mensen verschillende huidlagen hebben, hebben vissen ook meerdere huidlagen. In hun geval hebben ze een huid (dermis) die een laag schubben produceert. De schubben zijn op hun beurt bedekt met een dunne laag epidermis. Slijmbekercellen in de opperhuid produceren slijm. Elke breuk in de slijmlaag is vergelijkbaar met een schaafwond op onze buitenste huidlaag. Het verliezen van een groot deel van hun slijmlaag zou hetzelfde zijn als het beschadigen van een groot deel van onze huid.
Elke keer als er iets tegen de slijmlaag strijkt; het is verstoord. Het hanteren, haken of zelfs netten van een vis veroorzaakt een aanzienlijke verstoring van de slijmvacht. Ook bijten of happen door andere vissen kan schade aan de slijmvacht veroorzaken. Fysieke aanvallen zijn echter niet het enige dat de slijmlaag kan beschadigen.
Elke stress kan en zal de beschermende coating van de vissen beïnvloeden. Lage zuurstofniveaus, temperatuurveranderingen en verhoogde gifstoffen (bijv. Chloor, ammoniak) in het water zullen de beschermende slijmhuid verminderen. Veranderingen in de watersamenstelling, zoals met zoutgehalte, pH of hardheid, zijn andere mogelijke factoren die bijdragen aan beschadiging van de slijmhuid. Parasieten op de huid veroorzaken irritatie die de productie van slijm door de vis verhoogt, waardoor het uiterlijk verandert in een witte of blauwachtige tint op de huid.
Zoals eerder uitgelegd, bedekt de slijmlaag het hele oppervlak van de vis en lijkt hij veel op de buitenste laag van de menselijke huid. Als het beschadigd is, is het vergelijkbaar met een brandwond of schaafwond bij een mens. Vissen kunnen echter geen verband om hun slijmvacht leggen om de huid te beschermen. Dat laat de vis wijd open voor ziekten en parasieten.
Veel visziekten worden veroorzaakt door bacteriën die altijd in het water aanwezig zijn. Normaal gesproken kunnen deze organismen niet door het slijm in de vis komen, maar wanneer de slijmlaag is gebroken of verwijderd, kunnen de bacteriën de vissen overweldigen als vijandelijke krijgers die door een kapotte poort in een kasteel stromen. Al snel wordt de vis overspoeld met bacteriën waar hij niet tegen kan. Evenzo kunnen veel parasieten alleen in de vissen komen als de slijmvacht eerst is beschadigd.
Ten slotte handhaaft de slijmlaag de elektrolytenbalans en zorgt voor een goede vochtbalans. Een vis die de slijmlaag heeft verloren, heeft bijwerkingen die vergelijkbaar zijn met die van een mens die ernstig verbrand is en essentiële mineralen verliest in het omringende water. Zoetwatervissen nemen water op via de beschadigde huid en kunnen overmatig gehydrateerd en opgeblazen raken, terwijl zoutwatervissen lichaamsvloeistoffen verliezen in het omringende water en uitdrogen.
Hoewel het misschien niet mogelijk is om het volledig te vermijden, is de beste manier om de slijmvacht van vissen in de eerste plaats niet te beschadigen. Vermijd zoveel mogelijk het hanteren van vissen, inclusief netten. Als je een vis kunt opscheppen met een glas in plaats van met een net, beschadig je de slijmhuid veel minder. Als u een net moet gebruiken, houdt u, nadat u de vis in het net hebt gevangen, het net in het water en plaatst u een kopje of kom onder het net met water erin, en tilt u vervolgens de beker met water op met de vis in het net zodat de vis nooit uit het water komt terwijl hij wordt overgebracht naar een ander aquarium of in een plastic zak voor transport. Dit voorkomt dat de vissen in het net ploffen terwijl ze in de lucht worden gehouden, wat meer kans heeft om de slijmvacht en huid te beschadigen. Raak uw vissen in het algemeen niet aan. Als het toch moet, maak dan eerst je handen nat, of draag gladde latex- of vinylhandschoenen die nat zijn gemaakt, of gebruik een zachte, vochtige doek om het trauma tot een minimum te beperken.
Zorg te allen tijde voor een goede waterkwaliteit. Een slechte waterkwaliteit is een van de belangrijkste oorzaken van stress bij vissen, wat op zijn beurt de slijmlaag beschadigt. Voer regelmatig waterverversing uit, houd de tank schoon, test het water regelmatig en onderneem stappen om stijgende gifstoffen zoals ammoniak te verminderen. Laat het water niet snel van temperatuur veranderen, dit is ook een grote stressfactor. Telkens wanneer nieuwe vissen in een aquarium worden geïntroduceerd, moet u het licht een paar uur uitdoen om zowel de nieuwkomers als de oudjes in het aquarium te kalmeren.
Elke keer dat een vis onder stress staat, bestaat het risico dat de slijmlaag wordt aangetast. Gelukkig zijn er bij uw viswinkel aquariumproducten verkrijgbaar die een gezonde slijmvacht bevorderen en tevens een rustgevende verlichting bieden aan beschadigde vachten. Deze producten bevatten polyvinylpyrrolidon of aloë vera, die zich hechten aan de huid van de vis om het slijm te verbeteren.Het gebruik van deze producten is een goede verzekering tegen stress en ziekte, vooral bij het vervoer van vis.
