Reptielen- en amfibieënhouders weten hoe moeilijk het is om veterinaire zorg voor hun huisdieren te vinden, maar degenen die schorpioenen gezicht houden nog grotere moeilijkheden. Ik vond een of twee dierenartsen die bereid waren te experimenteren terwijl ik in de Bronx Zoo werkte, maar in de privépraktijk zijn je opties zo goed als onbestaande. Het weinige dat we wel weten, is het resultaat van vallen en opstaan en evolueert voortdurend.
Schorpioenen, die dateren van vóór de dinosauriërs, zijn een winterharde partij en stellen ons zelden gezondheidsproblemen voor (tenminste die we kunnen identificeren). Spinnen zijn iets vatbaarder voor ziekte en verwondingen, en er is goed werk verricht door particuliere verzorgers (vrijwel geen door dierenartsen). Veel van wat volgt is ontleend aan gesprekken met spinnenhouders en aan mijn eigen en andere experimenten in de gezondheidszorg voor schorpioenen. In dit verband het hoofdstuk van Sam Marshall over eerste hulp bij spinnen in zijn mooie boek Tarantulas and Other Arachnids is een must read voor schorpioenfans.
Waarschuwing: Vraag advies aan een dierenarts voor exotische dieren voordat je een behandeling probeert... misschien heb je geluk en vind je een expert op het gebied van ongewervelde dieren!
Je mag in geen geval een schorpioen met de hand in bedwang houden om hem te behandelen. Zelfs soorten waarvan bekend is dat ze 'onschadelijk' zijn, kunnen dodelijke steken toebrengen aan allergische personen. Gebruik altijd een tang met een lange steel om het dier in bedwang te houden en zoek de hulp van een competente helper. Schrijf je in voor informatie over het koelen van schorpioenen of het gebruik van kooldioxide of ether als verdovingsmiddel.
Trauma-geïnduceerde schade aan het exoskelet komt niet vaak voor, maar kan optreden na gevechten tussen individuen van sterk verschillende grootte of wanneer een schorpioen valt (let op:schorpioenen moeten worden overgebracht nadat ze met een tang in een plastic doos zijn geprikt; dragen met een tang is riskant en mag nooit uit de vrije hand worden genomen).
Gewonde vogelspinnen verliezen vaak veel bloed, of hemolymfe zoals het beter wordt genoemd. Schorpioenen lijken minder snel hevig te bloeden, maar elk verlies door een wond kan ernstig zijn. Lekkende sneden kunnen worden verzegeld met een beetje schoon plastic dat op zijn plaats wordt gehouden door vaseline. Petroleumgelei alleen kan voldoende zijn als het dier de plastic "pleister" verwijdert. Superlijm, dat met succes op vogelspinnen is gebruikt, is ook het overwegen waard.
Schorpioenen die hemolymfe hebben verloren, moeten water te drinken krijgen. Schorpioenen bewegen gedeeltelijk door hun hemolymfedruk aan te passen; water zou moeten helpen om de normale vloeistofniveaus te herstellen.
Schorpioenen laten, voor zover we weten, niet gemakkelijk hun benen vallen als ze worden aangevallen, zoals spinnen. Verloren ledematen kunnen teruggroeien, zij het in een kleinere of misvormde staat. Verlies van lichaamsvloeistoffen is de grootste zorg (zie hierboven).
Droge omstandigheden kunnen ertoe leiden dat een schorpioen vast komt te zitten in zijn oude exoskelet of stukjes ervan vasthoudt. Dit komt vooral veel voor bij aan het regenwoud aangepaste soorten zoals keizerschorpioenen, maar kan ook voorkomen bij woestijnbewoners. Woestijnschorpioenen moeten worden voorzien van een grote uitwerpdoos of een grot die is bevoorraad met vochtig mos. Terraria met keizers en soortgelijke schorpioenen moeten extra vochtig worden gehouden als de dieren verharen.
Als je schorpioen moeite heeft met verharen, probeer dan eerst de tanktop te bedekken met plastic en flink te beslaan; het dier kan dan alleen verder. Als dit niet lukt, kun je soms stukjes oud exoskelet verwijderen met een pincet, nadat je de schorpioen hebt verneveld. Hulpmiddelen voor het afwerpen van reptielen zijn ook het onderzoeken waard.
We weten niets van de schimmelinfecties die schorpioenen kunnen toebrengen. Schimmel is zelden een probleem bij keizerschorpioenen, maar kan voorkomen bij aan dorre aangepaste soorten die in vochtige omstandigheden worden gehouden. Schimmelinfecties verschijnen als platte of pluizige grijze tot witte vlekken op het exoskelet.
Het uitdrogen van het leefgebied, of het verplaatsen van het dier naar een drogere omgeving, is de beste optie. Menselijke antischimmelpoeders zijn met enig succes gebruikt bij vogelspinnen en kunnen het proberen waard zijn als de schimmel aanhoudt.
Kleine witte mijten verschijnen meestal op een gegeven moment in vochtige schorpioenterraria. Deze zijn bijna altijd onschadelijk en voeden zich met rottend organisch materiaal in de tank. Enorme populaties kunnen mogelijk problemen opleveren voor het afstoten van schorpioenen, maar dit is zeldzaam. Zie het onderstaande artikel voor informatie over het bestrijden van mijten.
