Basisscreeningstests, in combinatie met regelmatige lichamelijke examens, vormen de basiscomponenten van een goed gezondheidszorgprogramma. Bij jongere honden worden routinetests uitgevoerd om normale basislijnen vast te stellen, aangeboren problemen uit te sluiten en/of de veiligheid voor anesthesie te garanderen. Bij oudere huisdieren geven deze tests vaak de eerste indicatie van mogelijke gezondheidsproblemen.
Vorige maand hebben we enkele basisscreeningstests beschreven die dierenartsen gebruiken om te controleren op vroege tekenen van ziekte. Vooral de testresultaten van oudere honden hebben meer kans op afwijkingen, variërend van subtiele en gemakkelijk te verklaren onregelmatigheden tot complexe afwijkingen die nader moeten worden onderzocht.
Dus wat gebeurt er als de screeningstest een probleem aantoont? Laten we eens kijken naar de volgende stap diagnostiek.
Wat het is: Ultrasone technologie maakt gebruik van geluidsgolven die door structuren worden teruggekaatst om een beeld te creëren. Bij gebruik in medische zin kan dit hulpmiddel kijken naar de structuur van organen in de buik en borst of ligamenten en pezen. Abdominale echografie toont de structuur en interne textuur van de buikorganen, waaronder de lever, galblaas, nieren, milt, dunne en dikke darm, blaas, bijnieren en lymfeklieren.
Waarom het uitvoeren: In tegenstelling tot een röntgenfoto, die alleen de contouren van dingen kan laten zien, kan een echografie de interne structuur en architectuur tonen. Dit is belangrijk, omdat een verandering in de textuur van een orgaan op ziekte kan duiden. Echografie is ook erg handig bij het detecteren van massa's. Vaak veroorzaken massa's geen uiterlijke veranderingen en kunnen ze worden gemist bij lichamelijk onderzoek of zelfs röntgenfoto's, maar een echografie kan zeer kleine gezwellen oppikken. Deze vroege detectie zorgt voor meer opties voor de toekomst. Een zeer grote massa kan mogelijk niet operatief worden verwijderd, terwijl een operatie, wanneer deze vroeg wordt ontdekt, nog klein is, kan leiden tot genezing.
Echografie wordt ook gebruikt om de naald van een dierenarts te geleiden om monsters van organen voor biopsie te verkrijgen; zonder deze begeleiding zou een operatie nodig zijn om toegang te krijgen tot de organen voor een biopsie.
Wanneer moet het worden uitgevoerd: Abdominale echografie is een test die het vaakst wordt aanbevolen op basis van veranderingen in laboratoriumwerk. Als een routinematig chemiepanel bijvoorbeeld een verhoging van leverenzymen laat zien, kan een echografie worden gebruikt om te evalueren waarom die waarden verhoogd zijn. Als uw dierenarts een verdacht gebied voelt bij lichamelijk onderzoek, kan ze ook een echografie aanbevelen om te controleren op een massa- of orgaanvergroting.
Casevoorbeeld: Roswell, een negenjarige Golden Retriever, presenteerde zijn dierenarts voor zijn jaarlijkse fysieke. Zijn baasje zei dat hij de laatste tijd luier leek en zijn eten niet zo snel at als toen hij een jongere hond was. Bij zijn lichamelijk onderzoek bleek het tandvlees van Roswell iets lichter van kleur dan normaal en zijn buik leek ongemakkelijk toen de dierenarts het controleerde. Een volledig bloedbeeld en chemieprofiel werden aanbevolen. Deze tests lieten een laag aantal rode bloedcellen (bloedarmoede) en verhogingen van meerdere leverwaarden zien.
Op basis van deze resultaten, evenals het ongemak dat Roswell had getoond tijdens zijn lichamelijke inspanning en de opmerkingen over verminderde energie en eetlust, adviseerde de dierenarts van Roswell een abdominale echografie. De echo bracht een levermassa aan het licht die langzaam in de buik van Roswell bloedde.
Omdat het vroeg werd ontdekt, kon Roswell een operatie ondergaan om zijn tumor te laten verwijderen. Hoewel het kanker was, werd het volledig verwijderd en tot op heden, bijna een jaar na de operatie, heeft Roswell geen verdere tekenen van ziekte gehad en heeft hij zijn jeugdige geest herwonnen.
Wat het is: Een echocardiogram is een echo van het hart. Net als bij een abdominale echografie, gebruikt een "echo" geluidsgolven om een afbeelding van het hart te maken.
Een echocardiogram kan een schat aan informatie geven over de gezondheid van het hart. Het kan worden gebruikt om de dikte van de hartspier, de functionaliteit van de kleppen en de coördinatie van de hartslag te evalueren. We kunnen inzoomen op een enkele klep of naar het hart als geheel kijken. We kunnen de ruimte rond het hart evalueren op vocht of massa's of kijken hoe bloed door het hart stroomt. Met behulp van een functie die kleurendoppler wordt genoemd, kan een dierenarts de richting van de bloedstroom over kleppen, in en uit de kamers van het hart en door bloedvaten beoordelen.
Waarom het uitvoeren: Het karakteriseren van hartaandoeningen is ongelooflijk belangrijk voor een succesvolle behandeling. Wanneer uw dierenarts precies kan zien wat er aan de hand is, kunnen geschikte medicijnen worden voorgeschreven om hartfalen te voorkomen of de progressie van de ziekte te vertragen.
Het is bijvoorbeeld bewezen dat een diergeneesmiddel genaamd pimobendan het leven verlengt wanneer het wordt gestart bij honden met een hartaandoening die gedilateerde cardiomyopathie (DCM) wordt genoemd en die verder gezond zijn. Dit is enorm! Onbehandeld kan DCM leiden tot congestief hartfalen.
Een echocardiogram helpt ook bij het bepalen van de ernst van hartaandoeningen. Hierdoor kan uw dierenarts belangrijke informatie verstrekken over de prognose en waar u op moet letten.
Wanneer moet het worden uitgevoerd: De reden waarom een echocardiogram wordt aanbevolen, hangt af van de screeningstest die de mogelijke afwijking in de eerste plaats heeft gedetecteerd. Tijdens een lichamelijk onderzoek heeft uw dierenarts mogelijk een hartverandering gehoord die nader onderzoek vereist. Gedetecteerd met röntgenfoto's, kan een vergroot hart tot de aanbeveling hebben geleid. Elke keer dat een hartaandoening wordt vermoed, is een echocardiogram de gouden standaard voor diagnostiek.
Deze test is vooral belangrijk voorafgaand aan het ondergaan van een anesthesieprocedure. Honden met een hartaandoening lopen een groter risico op complicaties door anesthesie, maar deze kunnen grotendeels worden verminderd met een passende diagnose en medisch beheer. Als uw dierenarts een "volledige cardiale opwerking" aanbeveelt, is een echocardiogram de eerste stap. Door een exacte diagnose te stellen, kan uw hond een zo lang en volledig mogelijk leven leiden.
Wat het is: Het elektrocardiogram, ook wel ECG of ECG genoemd, is een visuele weergave van de hartslag. Het transcribeert de elektrische impuls die ervoor zorgt dat het hart van uw hond gaat dubben. Een ECG bestaat uit drie delen:de P-golf, het QRS-complex en de T-golf. Elk deel vertegenwoordigt een ander deel van een enkele samentrekking. Het is belangrijk dat deze allemaal op een gecoördineerde, voorspelbare manier gebeuren om het bloed effectief door het lichaam te pompen.
Een ECG meet ook de hartslag en de afstand tussen de slagen. Alles bij elkaar geïnterpreteerd, creëert het een beeld van de hartslag van uw hond.
Waarom het uitvoeren: Abnormale hartritmes veroorzaken talloze symptomen, van subtiele dingen zoals algemene lethargie tot meer dramatische dingen zoals ineenstorting. Bepaalde hondenrassen zijn zelfs vatbaar voor plotselinge hartdood door abnormale hartritmes. Wat je misschien ziet als een lage drang om een bal te spelen, kan in feite zwakte zijn van een hart dat niet goed klopt. Er zijn medicijnen om deze aandoeningen te beheersen en het normale energieniveau van uw pup te herstellen.
Wanneer moet het worden uitgevoerd: Een elektrocardiogram maakt deel uit van een volledige hartworkup. In combinatie met een echocardiogram maakt het een volledige beoordeling van de gezondheid van het hart mogelijk. Het hart van uw hond, simpel gezegd, is wat hem in beweging houdt. Als er een probleem is, is het cruciaal om het snel te weten en onder controle te krijgen. Honden hebben geen hartaanvallen zoals mensen, maar ze kunnen plotseling overlijden aan onbehandelde hartaandoeningen. Vroege detectie is van het grootste belang voor langetermijnbeheer. Abnormale ritmes, onafhankelijk van fysieke veranderingen, kunnen soms zelfs worden genezen.
Casevoorbeeld: Sampson kwam binnen voor zijn jaarlijkse examen en vaccinaties. Als onderdeel van zijn geschiedenis vertelde zijn eigenaar dat hij in de winter ongeveer eens in de paar weken flauwviel. Hij zou normaal spelen, dan omvallen en even bewusteloos lijken. Hij herstelde altijd binnen enkele seconden en leek nooit enige slepende schade te hebben, dus zijn eigenaar dacht niet te veel aan de afleveringen.
Tijdens zijn bezoek hoorde zijn dierenarts een abnormaal hartritme en voelde hij een bonzende pols. De eigenaar van Sampson keurde een ECG goed, waaruit bleek dat hij een zeer snel, abnormaal hartritme had vermengd met een normale hartslag.
Deze bevinding leidde tot een bezoek aan een cardiologiespecialist, die de diagnose Sampson stelde met supraventriculaire tachycardie, een soort snel hartritme dat, indien onbehandeld, kan resulteren in een plotselinge dood. De flauwvallen die zijn eigenaar zag, deden zich voor toen dat ritme te lang duurde zonder terug te keren naar normaal, waardoor het bloed niet effectief in de hersenen en andere organen van Sampson kon komen.
Sampson is begonnen met medicijnen en heeft sindsdien geen flauwvallen meer gehad.
Wat het is: De schildklier scheidt een aantal verschillende hormonen af die verantwoordelijk zijn voor het reguleren van een groot aantal dingen. Schildklierhormonen spelen een rol bij zowat elk proces in het lichaam. Het volledige schildklierpanel meet thyroxine (T4), triiodothyronine (T3) en schildklierstimulerend hormoon (cTSH). Het hebben van al deze waarden zorgt voor een volledige evaluatie van mogelijke schildklieraandoeningen.
Waarom het uitvoeren: Er zijn twee gevallen bij honden die resulteren in een lage T4. De eerste is echte hypothyreoïdie en de tweede staat bekend als 'zieke euthyreoïdie'. Wanneer een lage T4-waarde wordt opgemerkt bij het screenen van bloedonderzoek, is een volledig schildklierpanel nodig om onderscheid te maken tussen de twee aandoeningen. Honden met echte hypothyreoïdie hebben suppletie nodig, terwijl honden met zieke euthyreoïdie met suppletie kunnen verergeren.
Wanneer moet het worden uitgevoerd: We hebben dit een beetje aangeroerd in het artikel van vorige maand. De tijd om een volledig schildklierpanel uit te voeren is wanneer de screening van de schildklier laag terugkomt. Hierdoor kan uw dierenarts de behoefte van uw hond aan aanvullend schildklierhormoon beoordelen.
Wanneer een hond echt hypothyreoïd is, zal het schildklierstimulerend hormoon boven de normale limieten zijn. Dit komt omdat de hersenen de schildklier proberen te vertellen om meer hormoon te produceren. Een echt slecht werkende schildklier zal de productie niet kunnen verhogen, waardoor alle schildklierhormonen laag zijn.
In het geval van zieke euthyreoïdie zal het schildklierstimulerend hormoon laag of normaal zijn, wat leidt tot lage of normale schildklierhormonen. Honden die ziek zijn, zullen op natuurlijke wijze de productie van schildklierhormoon verminderen, maar dit is een geschikte reactie, dus het is niet nodig om met suppletie te beginnen. Honden die echt hypothyreoïd zijn, hebben suppletie nodig omdat hun schildklier niet goed functioneert.
Er zijn zoveel manieren waarop onze honden ons leven kunnen verrijken. Ze bieden gezelschap als we eenzaam zijn, motivatie om eropuit te gaan en te sporten, en hulp bij leven en werk, om maar een paar dingen te noemen. Het is ons toevertrouwd om ze veilig te houden en in ruil daarvoor gezond te houden.
Wanneer uw dierenarts een geavanceerde diagnostische test aanbeveelt, zoals de tests die hier worden besproken, is haar motivatie om zoveel mogelijk informatie te krijgen om een plan op te stellen om de kwaliteit van leven te verlengen. We zouden allemaal willen dat er een kristallen bol was die ons zou vertellen wat er mis is en een toverstaf om te zwaaien en het te repareren. Hoewel we die dingen niet hebben, hebben we wel diagnostische tests!
Na zijn afstuderen aan het Michigan State University College of Veterinary Medicine in 2011, liep Kyle Grusling stage in de klinische geneeskunde en chirurgie van kleine dieren, waarna hij drie jaar spoedeisende geneeskunde beoefende, voordat hij besloot een carrière in de huisartsenpraktijk na te streven bij Northland Animal Hospital in Rockford, Michigan. Als ze niet aan het werk is, brengt Dr. Grusling graag tijd door met haar man en hun twee zonen, twee katten en Golden Retriever.
