Eksters zijn vogels van de familie Corvidae, waaronder kraaien, raven, torens, kauwen, Vlaamse gaaien, eksters, treepies , kauwen en notenkrakers. Het is zeker dat de persoon die de term 'vogelbrein' heeft bedacht nooit met een ekster te maken heeft gehad.
Tim Birkhead, emeritus hoogleraar zoölogie in de afdeling dier- en plantenwetenschappen aan de Universiteit van Sheffield, Groot-Brittannië, is auteur van het boek "The Magpies:The Ecology and Behavior of Black-Billed and Yellow-Billed Magpies." Birkhead heeft beide soorten in het veld bestudeerd, in Europa en de Verenigde Staten, en merkt op dat mensen die regelmatig met eksters te maken hebben, een goed begrip hebben van hoe slim ze zijn.
"Elke jachtopziener zal je vertellen hoe slim eksters zijn - mensen vermijden die een wapen dragen - alsof ze het weten", zegt hij via e-mail. "De meest indrukwekkende eigenschap van de eksters is dat ze zichzelf in een spiegel kennen. Zeer weinig dieren kunnen dit. Eksters kunnen ook worden geleerd om te spreken. Ze verbergen voedsel en kunnen verborgen voedsel met ongelooflijke nauwkeurigheid verplaatsen."
Wat hun intelligentie betreft, lijken eksters erg op andere kraaiachtigen:gaaien, roeken, raven en kraaien, zegt Walt Koenig, een senior wetenschapper bij het Cornell Lab of Ornithology. Koenig heeft in het verleden eksters bestudeerd en bestudeert momenteel het sociale gedrag van eikelspechten en patronen van eikelproductie in Californische eiken in de Carmel Valley in Californië. (Het is ook de enige plek ter wereld waar geelsnaveleksters leven.)
"Een tijdlang waren geelsnaveleksters de enige Noord-Amerikaanse vogel die endemisch was voor een enkele staat in de continentale Verenigde Staten", zegt Koenig. "Een geelsnavelekster heeft nooit zijn weg gevonden over de Sierras (gebergte Sierra Nevada) naar het Great Basin. Elke ekster die je aan de oostkant van de Sierras ziet, is altijd een zwartsnavelekster. En ik weet het niet of er ooit een zwartsnavelekster is geweest aan de westkant van de Sierras. Geelsnaveleksters komen niet voorbij de Cascade Range. Ze zijn puur in de Central Valley en ze komen hier naar de kust in een enkele van de grotere valleien."
De geelsnavelvariant wordt het hele jaar door beschreven als een sociale vogel. Ze nestelen in paren bij tientallen, redelijk dicht bij elkaar - binnen honderden meters. In één kolonie die Koenig en andere onderzoekers bestudeerden, vonden ze 15 tot 20 nesten in één kloof.
"We noemden geelsnaveleksters als semi-koloniaal", zegt Koenig, "Ze maken grote koepelvormige stoknesten met ingangen aan de zijkanten die een paar voet breed kunnen zijn. De nesten eindigen soms in maretakklonten waardoor ze hard zijn soms te vinden."
De geelsnavelekster leeft in de open eikenbossen van de uitlopers van de Sierra Nevada in de centrale vallei van Californië en nergens anders. Het lijkt erop dat zowel geel- als zwartsnaveleksters monogaam zijn en een partner voor het leven zijn. Eksterparen bouwen samen hun nest, het mannetje verzamelt stokken voor de buitenkant, terwijl het vrouwtje aan de binnenkant werkt en het met modder en gras bekleedt. Het vrouwtje legt een legsel eieren (het aantal varieert per soort), meestal één broedsel per jaar.
Hun verenkleed is opvallend - zwart-wit over het algemeen met zwarte en blauwgroene iriserende flitsen op hun vleugels en staart. Hun vleugels zijn kort, maar hun staarten zijn lang - net zo lang of iets langer dan de rest van hun lichaam. Hun rekeningen zijn sterk uitgesproken, zoals die van een kraai en - trouw aan hun naam - geel of zwart. Ze zijn meestal tussen de 17 inch (45 centimeter) en 23 inch (60 centimeter) lang en wegen 5 pond (2 kilogram) tot 7 pond (3 kilogram). De gemiddelde spanwijdte van een ekster is 22 inch (55 centimeter) tot 24 inch (61 centimeter).
Eksters zijn wat wetenschappers opportunistische eters noemen. Met andere woorden, u ziet misschien een ekster die aas eet, maar het maakt waarschijnlijk maar een klein deel uit van hun dieet.
"Ze foerageren meestal tussen het gras, eten insecten en andere dingen die ze kunnen vinden", zegt Koenig. "Maar ze zullen kleine zoogdieren eten."
Eksters hebben een aantal unieke opmerkelijke gedragingen.
"Ze zijn een van de weinige dieren waarvan bekend is dat ze begrafenissen hebben", zegt Koenig. "Niemand weet echt wat er aan de hand is, maar als eksters zelfs maar delen van een dode ekster vinden die rondslingert omdat hij is opgegeten of gestorven is, komt er een stelletje bij elkaar en begint te krijsen. Ze herkennen deze dode vogel als een van hun eigen vogels, en hij stuurt ze in deze tizzy. Ze zijn duidelijk iets aan het doen. De algemene consensus is dat ze sociaal genoeg zijn dat wanneer ze een dode ekster zien, ze willen weten wie het is, hoe het hen beïnvloedt en hoe het de sociale stratificatie van de groep."
De tweede is een gedrag dat Birkhead 'de sloten testen' noemt, een soort ceremoniële bijeenkomst in de lente.
"Lawaaierige clusters van maximaal 20 eksters in de bomen jagen en roepen", zegt hij. "Ons onderzoek toonde aan dat deze worden veroorzaakt door dominante leden van de niet-broedtroep die het territorium van gevestigde paren binnendringen. In wezen testen ze de sloten - 'kan ik inbreken en het overnemen als ik hard genoeg duw?' Dit is hoe sommige jonge eksters territoria krijgen en hoe sommige oude hun territorium verliezen."
Literatuur, van volksverhalen tot kinderliedjes, heeft eksters gedemoniseerd als vogels die naar binnen duiken om glanzende voorwerpen te stelen of die voorboden zijn van onheil. Maar Birkhead zegt dat het waarschijnlijk een combinatie is van slechte pers en bekendheid die minachting kweekt.
"Als eksters zeldzaam waren, zou iedereen enthousiast zijn over hun prachtige witte en 'zwarte' iriserende verenkleed, hun lange staart en parmantige manier van doen", zegt Birkhead. "Ze zijn de afgelopen 50 tot 60 jaar gebruikelijker geworden in het VK en alles wat gebruikelijk is, kan als een plaag worden gezien. Eksters nemen zangvogeleieren en nestvogels, en begrijpelijkerwijs haten mensen ze hiervoor. Maar sperwers nemen er veel meer, maar doe dat 'onzichtbaar', zodat ze minder worden belast. En huiskatten nemen nog veel meer. Jachtopzieners noemen eksters 'ongedierte' - en die tag lijkt mensen te laten denken dat ze ongestraft kunnen worden misbruikt. Jachtopzieners vangen eksters in Larsen Traps - een behoorlijk onmenselijk manier om iets te controleren.
De toename van eksters viel samen met de algemene afname van zangvogels en mensen telden twee en twee bij elkaar op en maakten 10. Ons onderzoek bracht geen causaal verband tussen de twee aan het licht. Eksters vangen zangvogeleieren en kuikens, maar dat geldt ook voor veel andere roofdieren, en kleine vogels zijn geëvolueerd om hiermee om te gaan en vervangende klauwen te produceren."
Dat is nu interessantEksters komen voor in vele legendes van Noord-Amerikaanse inheemse volkeren, afhankelijk van de stam. In sommige stammen wordt de ekster gezien als een ergernis of een roddel, maar in andere - zoals de Cheyenne, Hopi en Pueblo - is de ekster een vertrouwde vriend of boodschapper van de Grote Geest.
