Een van de vele dingen waar we dol op zijn bij honden, is hun enthousiasme voor het leven. Elke eigenaar die na een lange dag op het werk thuiskomt om te worden begroet door een hond met een kwispelende staart, begrijpt het vermogen van honden om een glimlach te creëren.
Maar kunnen we al dat enthousiasme geloven? Is een baasje altijd een eindeloze bron van fascinatie of doet de hond soms nepinteresse?
Dit is een goede vraag omdat honden willen behagen. Daarom zijn honden meestal geïnteresseerd in wat hun baasje van plan is, vooral als dit betekent dat ze aandacht krijgen.
Maar zo ver gaan om te doen alsof je geïnteresseerd bent? In werkelijkheid is dit niveau van sluwheid niet iets waar honden toe in staat zijn (godzijdank), hoewel ze kunnen leren om op een bepaalde manier te handelen (wat de eigenaar leest als interesse), vooral als het eindigt met een beloning of extra aandacht.
De meeste honden onderzoeken een interessant object eerst met hun neus en reukvermogen, en vervolgens met hun mond door erop te kauwen of te proeven. (Geen wonder dus dat honden zoveel maagklachten krijgen.) Je kunt zien of een hond geïnteresseerd is in een object door de aandacht die ze eraan besteden.
Honden kijken of kijken naar een interessant object. Dit gaat meestal gepaard met een alerte lichaamshouding en naar voren geprikte oren. Als ze het object associëren met goede dingen, zoals voedsel, kunnen ze tegelijkertijd met hun staart kwispelen.
Als hij dichter bij een interessant object komt, zal de hond eraan ruiken. Dit geeft ze geuraanwijzingen over wat het object is, wie het voor het laatst heeft aangeraakt en hoe lang geleden ze dit hebben gedaan. De hond kan in dit stadium proberen erop te tikken met een poot om te zien wat er gebeurt. Als de hond nog steeds geïnteresseerd is in het object en er niet bang voor is, zal de volgende stap zijn om het in de bek op te pakken of te likken.
Als iets echt interessant is, kan de hond proberen het op te pakken en ermee weg te rennen of het op te eten, daar en dan.
De reden waarom honden interesse kunnen tonen, is dat ze hebben geleerd om dit te doen, waardoor ze de aandacht trekken. Dit principe ligt ten grondslag aan moderne, op beloning gebaseerde trainingstechnieken, die op zichzelf een uitloper zijn van een beter begrip van hoe honden denken en dierlijk gedrag.
Maar mensen hadden dit inzicht niet altijd. In plaats daarvan werden honden eeuwenlang verkeerd begrepen als competitieve dieren die hun baas wilden domineren. Deze 'dominantietheorie' van hoe honden zich gedroegen hield te lang stand, terwijl het in feite gebaseerd was op gebrekkige waarnemingen en de conclusies onjuist waren.
De dominantietheorie kwam tot stand door te observeren hoe wolven in gevangenschap met elkaar omgingen. De redenering was dat, aangezien honden verwant waren aan wolven, het logisch was dat de wilde wolven als model zouden dienen voor hondengedrag.
Tot nu toe gaat het goed, behalve dat de waargenomen wolven in krappe omstandigheden in een dierentuin leefden. Het waren ook verschillende individuen die elkaar niet kenden. De krappe omstandigheden, het gebrek aan middelen en het feit dat ze vreemden voor elkaar waren, hadden hen op ramkoers gezet. Dat is de reden waarom de wetenschappers wolven tegen elkaar zagen strijden om de eerste plaats:het was gewoon een kwestie van overleven van de sterkste in een stressvolle omgeving, en helemaal geen nauwkeurige weerspiegeling van wolvengedrag.
Het is pas in de afgelopen decennia dat deze observatiefout als onjuist is erkend, en nieuwe, nauwkeurige observaties van het gedrag van honden hebben deze visie overgenomen.
Een van de redenen waarom honden geïnteresseerd lijken in hun baasjes, is dat mensen een bron van traktaties en aandacht zijn. De hond leert dat wanneer ze zich op een bepaalde manier gedragen (en we haten het hier om je bubbel te laten barsten), zoals woedend kwispelen als een baasje thuiskomt, ze veel aandacht krijgen. Dit beloont die actie en zorgt ervoor dat de hond het vaker zal herhalen. Dit is de basis waarop moderne, op beloning gebaseerde trainingsmethoden werken.
Dat wil niet zeggen dat de hond niet blij is je te zien en handelt, alleen dat ze oorzaak en gevolg hebben geleerd door hun eigen observatie.
Ga nog een stap verder en de hond die interesse toont in iets dat de eigenaar doet, kan een traktatie krijgen. De hond kan dus geleerd hebben interesse te wekken als een manier om een beloning te krijgen. Niet dat de hond dit op een rationele manier doordenkt, vastbesloten om je te misleiden. Nee, hun motivatie heeft puur te maken met het winnen van die mooie aandacht waar ze zo naar hunkeren.
Een hond trainen om geïnteresseerd te lijken is verrassend eenvoudig. Een versie hiervan, het "Kijk"-commando, is inderdaad een van de eerste aanwijzingen die puppy's in de puppyklas krijgen.
Het principe is om te beslissen door welke actie de hond geïnteresseerd lijkt. Dit kan in de houding zitten, naar je kijken of oogcontact maken. Laten we het laatste nemen en leren hoe we een hond kunnen leren naar zijn baasje te staren.
Laat de hond zitten. Houd een lekkere traktatie tussen je vinger en duim. Houd het lekkers vlak voor de neus van de hond zodat ze het kunnen ruiken (maar niet opeten).
Ga normaal staan en reis het lekkers langs een denkbeeldige lijn tussen de neus van de hond en de brug van je neus. Beweeg het lekkers rustig omhoog en zorg ervoor dat het niet zo snel beweegt dat de hond het spoor verliest. Het idee is dat de hond de aandacht op het snoepje richt, zodat zijn aandacht naar de brug van je neus gaat. Zodra de traktatie bij je voorhoofd arriveert, zeg je "Kijk".
Staar terug in de ogen van de hond terwijl ze naar het snoepje staren. Laat de hond een seconde of twee wachten, prijs de hond dan en geef het lekkers.
Blijf dit oefenen, maar verwacht elke keer dat de hond een paar seconden langer blijft zitten en staren dan de vorige keer. Bouw dit op van een paar seconden tot een hele minuut, voordat je de blik verbreekt en de hond beloont.
Bij voldoende herhaling zal de hond een sein nemen van de handbeweging of van het commando "Kijk" en in je ogen staren alsof je de meest interessante persoon op aarde bent.
