Uw zes maanden oude puppy wordt morgen gesteriliseerd. Wanneer u belt om uw afspraak te bevestigen en de schatting van de dierenarts door de receptioniste bekijkt, leert u dat er $ 60 in rekening wordt gebracht voor een bloedpanel. Is dit nodig?
• Uw vijfjarige Golden Retriever lijkt ziek. Je observeert hem op tekenen van ziekte of letsel. En toch, alles wat je echt kunt vinden, is dat Ralph "niet zichzelf" lijkt. Een vriend dringt er bij je op aan om Ralphs bloed te laten testen. . . Waarvoor?
• Je Poedel is acht jaar oud. Ze heeft een slechte adem en tanden met tandsteen, dus je maakt plannen om haar naar een dierenarts te brengen om haar tanden te laten poetsen. De arts eist echter een bloedonderzoek voordat hij haar zal verdoven voor een tandsteenverwijdering. Wat heeft dat ermee te maken?
• Bij een recent gezondheidsonderzoek vraagt uw dierenarts naar het activiteitenniveau van uw 12-jarige Pointer. U legt uit dat de hond begint af te zien van uw dagelijkse joggen, en schrijft dit toe aan het begin van zijn 'ouderdom'. Maar uw dierenarts is gealarmeerd en vraagt om bloedonderzoek. Is het niet normaal dat een oude hond wat rust wil?
Voor elk dier staat een bezoek aan een dierenarts voor de deur, ook al is de motivering voor de individuele bloedtest verschillend. In elk van de gevallen die we hebben beschreven, zal bloedonderzoek een schat aan nuttige informatie opleveren over de gezondheidstoestand van de hond. Er zijn echter gevallen waarin deze informatie echt niet nodig is. Hoe weet u wanneer bloedonderzoek uw investering wel en niet zal terugbetalen met informatie die van cruciaal belang is voor het opstellen van een behandelplan voor uw hond?
U kunt de vraag voor uzelf beantwoorden, als u eenmaal begrijpt wat bloedonderzoek wel en niet kan doen.
Bloed is samengesteld uit verschillende soorten cellen en de status en het percentage van het type cel dat in het mengsel aanwezig is, communiceert belangrijke feiten. Er zijn verschillende manieren om bloed te onderzoeken; elke onderzoeksmethode onthult specifieke informatie. Een morfologische inspectie bestaat uit het kijken naar de vorm van de bloedcellen onder een microscoop. Een volledig bloedbeeld (CBC) is precies hoe het klinkt:een daadwerkelijke telling van de verschillende soorten rode bloedcellen (RBC's), witte bloedcellen (WBC's) en bloedplaatjes die aanwezig zijn in een specifiek bloedvolume. Het doel van het meten van bloed door middel van een hematocriet (HCT) of gepakt celvolume (PCV) is om het aantal rode bloedcellen te bepalen.
Een chemieprofiel identificeert en kwantificeert andere agentia in het bloed, waaronder enzymen, glucose, eiwitten, elektrolyten, cholesterol en andere stoffen die door de interne organen worden geproduceerd. Een 'chemisch scherm', zoals het vaak wordt genoemd, kan een getrainde waarnemer vertellen hoe goed deze organen functioneren. Een gebrek aan albumine, dat door de lever wordt geproduceerd, kan u bijvoorbeeld waarschuwen voor een verminderde leverfunctie; een hoge hoeveelheid amylase, die door de alvleesklier wordt geproduceerd, kan wijzen op een pancreas- en/of nierziekte. Doorgaans worden uit elk bloedmonster 28 verschillende chemische waarden verkregen en, samen bestudeerd, kunnen deze tests helpen bij het identificeren van de locatie en de ernst van de ziekte in het lichaam.
Bloed kan worden beschouwd als een rijke rivier aan informatie over het lichaam. Hoewel het mogelijk is dat een hond gezondheidsproblemen kan hebben zonder waarneembare afwijkingen in zijn bloed, zijn deze gevallen eerder uitzonderingen dan de norm.
De gevallen die aan het begin van dit artikel zijn beschreven, zijn goede voorbeelden van de meest gunstige mogelijkheden om informatie over de gezondheid van een hond te verzamelen.
Van een jonge hond, bij de dierenarts voor een sterilisatie of castratie, mag niet worden verwacht dat hij gezondheidsproblemen heeft die anesthesie of chirurgie in de weg staan. Dierenartsen zullen u echter vertellen dat er op dit moment één goede reden is om de extra kosten van een bloedtest goed te keuren:de toekomst. De energieke jeugd van uw hond is het optimale moment om een 'basislijn' vast te stellen, dat wil zeggen een chemisch beeld van hoe ze 'eruit ziet' als ze gezond is. De resultaten van deze tests kunnen worden vergeleken met die van tests die in moeilijke tijden zijn genomen om de omvang van de afwijkingen van haar 'normaal' vast te stellen. Sommige dierenartsen gebruiken dezelfde redenering om te verzoeken dat u jaarlijkse bloedonderzoeken op uw ogenschijnlijk gezonde dier toestaat. Dit is onmiskenbaar een geweldige kans om subtiele tekenen van ziekte te detecteren voordat uw hond de kans krijgt om symptomen te vertonen; vroege behandeling van een ziekte helpt blijvende schade te voorkomen.
Aan de andere kant, als uw jonge hond heldere ogen heeft, een glanzende vacht heeft en energiek is, zullen de tests mogelijk nooit iets verkeerds ontdekken. De dierenartsen van vandaag leren assertief te zijn in het aanmoedigen van eigenaren om "een investering in de gezondheid van hun huisdier te doen", maar de waarheid is dat het autoriseren van tests op dit moment in het leven van uw hond geheel aan uw eigen geweten en portemonnee hangt. De mogelijkheid dat u vroege tekenen van ziekte ontdekt, is een dwingend concept, maar het mag op geen enkele manier als verplicht worden beschouwd. We hebben tenslotte niet veel van ons zelf jaarlijks bloed.
Bloedonderzoek is erg waardevol in gevallen waarin een hond geen duidelijke tekenen van ziekte of letsel vertoont, maar toch niet helemaal zichzelf lijkt. Een dierenarts die een dergelijke hond verzorgt, zoals de Golden Retriever die aan het begin van het artikel werd genoemd, zou eerst een grondig lichamelijk onderzoek doen en een volledige anamnese afnemen. Er zijn echter talloze gevallen waarin een bloedtest en alleen een bloedtest de oorzaak van zijn subtiele malaise zou kunnen onthullen. Standaard bloedonderzoek zou bijvoorbeeld kunnen aantonen dat zijn rode bloedcellen kleiner waren dan normaal, zijn hemoglobinegehalte laag was en dat hij een ijzertekort had. Deze feiten suggereren dat de hond in de loop van de tijd kleine hoeveelheden bloed via zijn ontlasting heeft verloren. Een röntgenfoto van zijn spijsverteringskanaal zou worden aangegeven en de foto's zouden een darmtumor kunnen onthullen die verantwoordelijk was voor het bloedverlies.
Chem-screens kunnen ook complexe problemen met het endocriene systeem detecteren, zo niet altijd identificeren. Het endocriene systeem is verantwoordelijk voor het maken van geleidelijke reacties op omgevings- en interne stimuli, die worden gemedieerd door chemische stoffen (hormonen) die door endocriene klieren in het bloed worden uitgescheiden.
Een ervaren veterinaire tolk van de testresultaten kan de hormonale reacties lezen die in het bloedsysteem zijn gevallen als aanwijzingen voor een misdrijf. Schildklierdisfunctie is de meest voorkomende endocriene aandoening van de hond, gevolgd door bijnierfunctiestoornissen, de syndromen van Addison en Cushing (hypo- en hyperadrenocorticisme) die zeer vaak voorkomen bij volwassen en ouder wordende honden. Hoewel deze ziekten vroeg kunnen worden opgespoord door middel van routinematige periodieke screenings en kunnen worden beheerd om de kwaliteit van leven te verbeteren en het leven te verlengen, zijn ze moeilijk nauwkeurig te diagnosticeren zonder geschikte laboratoriumtests.
“Vandaag de dag zijn virale en bacteriële ziekten niet de belangrijkste doodsoorzaak voor veel honden; net als bij mensen leven honden langer dankzij een betere ziektebestrijding en goede voeding”, zegt Dr. Fred Metzger, een dierenarts van State College, Pennsylvania. "Mijn klinische ervaring toont de meest voorkomende ziekten aan, zoals nierziekte, dan diabetes, en ten derde, hypothyreoïdie of de ziekte van Cushing. Gelukkig, als een cliënt er gebruik van zal maken, zijn er veel aanwijzingen die bloedonderzoeken ons kunnen geven wanneer deze ziekten aan de gang zijn, vooral bij geriatrische dieren.”
Andere aandoeningen die vaak door bloedonderzoek worden gedetecteerd, zijn onder meer hypercalciëmie (te veel calcium in het bloed, wat kan wijzen op mogelijke tumorgroei) en hypoglykemie (lage bloedsuikerspiegel die op diabetes wijst). "Hypothyreoïdie is een veelvoorkomend probleem bij oudere honden, dus vanaf zeven jaar moeten schildklierpanels worden opgenomen in de bloedpanels van alle honden", zegt Dr. Metzger. “Elektrolytentesten zijn ook belangrijk. Het syndroom van Addison (hypoadrenocortisme) wordt bijvoorbeeld vaak geassocieerd met ernstige hyponatriëmie (natriumarm), maar wordt vaak verkeerd gediagnosticeerd door degenen die geen elektrolytpanelen gebruiken."
De poedel van middelbare leeftijd die tandheelkundig werk nodig heeft, is een andere klassieke kandidaat voor bloedonderzoek. Verdovingsmiddelen worden verwerkt door de lever en de nieren, die de medicijnen ook in een min of meer voorspelbare snelheid uit het lichaam verwijderen. Als de lever- en/of nierfunctie van de hond echter gestoord is, kan normaal gebruik van verdovingsmiddelen dodelijke gevolgen hebben voor de hond.
Net als bij mensen, worden haar organen naarmate uw hond ouder wordt geleidelijk minder efficiënt. Holistische dierenartsen speculeren dat de overvloed aan gifstoffen waaraan moderne honden worden blootgesteld (van vlooiendodende pesticiden tot conserveermiddelen in commercieel hondenvoer) de afbraak van deze organen versnelt, waardoor ze slecht voorbereid zijn op de grote uitdaging om verdoving uit de bloedbaan te verwijderen .
Resultaten van een pre-operatieve bloedtest, specifiek gericht op de waarden die de efficiëntie van de lever en de nieren onthullen, kunnen de dierenarts helpen de veiligste dosis en het type verdovingsmiddel voor uw hond te kiezen.
Als alternatief, in het geval van tests die een zeer slechte orgaanfunctie aan het licht brengen, kan de dierenarts de risico's en voordelen van de operatie met u bespreken, of ervoor kiezen om de operatie helemaal niet te riskeren.
Het is onmogelijk om precies te zeggen wanneer de organen van uw hond waarschijnlijk tekenen van een aangetaste functie gaan vertonen. Welke leeftijden als 'van middelbare leeftijd' en 'geriatrisch' worden beschouwd, verschilt immers sterk van ras tot ras.
Nogmaals, het is uiteindelijk aan jou om te beslissen, met inbreng van je dierenarts. Zijn er nog andere redenen om aan te nemen dat de vitale organen van uw hond niet zo krachtig zijn als ze zouden moeten zijn? Elke hond met chronische gezondheidsproblemen is een goede kandidaat voor een pre-operatieve bloedtest. Maar als uw hond van middelbare leeftijd energiek, fit en gelukkig is, zou u waarschijnlijk veilig afzien van de test. Hebben jonge, gezonde dieren een pre-operatieve bloedtest nodig? Hier lopen de meningen enorm uiteen. Emotie en economie zijn meestal de basis voor de beslissing van een eigenaar. Aangezien het IS mogelijk, maar hoogst ongebruikelijk, dat een jonge hond nog onopgemerkte lever- of nierproblemen heeft die de anesthesie kunnen compliceren, kan een fokker met een waardevol of zeldzaam fokdier de extra kosten als "verzekering" beschouwen.
De persoonlijkheid en de stijl van handelen van een dierenarts bepalen in het algemeen zijn of haar mening over deze kwestie. Agressieve voorstanders van de tests KUNNEN opportunistisch zijn, op zoek naar een manier om de factureerbare diensten te vergroten, maar waarschijnlijker zijn het medische conservatieven, die proberen de kans verder te verkleinen dat het dier complicaties krijgt op hun operatietafel. Holistische dierenarts Dr. Jean Hofve, uit Denver, Colorado, slaat meestal pre-operatieve bloedonderzoeken over voor ogenschijnlijk gezonde jonge dieren en dieren van middelbare leeftijd. "Het meest gebruikte anestheticum van vandaag, isoflureen, werkt snel en wordt snel uit het systeem gemetaboliseerd. Het wordt als zeer veilig beschouwd. Oudere honden moeten zorgvuldiger worden gecontroleerd op bloeddrukveranderingen terwijl ze onder narcose zijn, maar het toedienen van IV-vloeistoffen zou mogelijke problemen oplossen."
Dr. Metzger is conservatiever. “Dit is een goed moment om basisinformatie over de hond te krijgen voor toekomstig gebruik, evenals om de lever- en nierfunctie te controleren. De cliënt leert iets en we hebben informatie om te gebruiken en te vergelijken als er op een dag een medische gebeurtenis plaatsvindt”, zegt hij. Dierenarts en klinisch patholoog Joe Zinkel, van de Universiteit van Californië aan de Davis School of Veterinary Medicine, heeft een middenweg-aanpak aangenomen. "Voor een jong gezond dier dat een electieve operatie moet ondergaan, zoals sterilisatie, castratie, verwijdering van dauwklauwen of tandheelkunde, zou ik een paar, minimale tests uitvoeren, bijvoorbeeld het gepakte celvolume om bloedarmoede uit te sluiten, en met de resterende vloeistof uit het monster een peilstok Blood Urea Nitrogen (AZO-test) voor een snelle niertest. Met goede resultaten van deze twee eenvoudige tests, kan de arts er vrijwel zeker van zijn dat het dier in het algemeen in goede gezondheid verkeert, een goede kandidaat voor een chirurgische ingreep.”
Wat betreft de 12-jarige Pointer die heeft besloten te stoppen met joggen? De meeste dierenartsen zouden adviseren om een bloedtest op te nemen in het jaarlijkse gezondheidsonderzoek van een oudere hond. En een hond die "zijn leeftijd begint te tonen" met stijfheid, onwil om te oefenen of depressie, vertoont mogelijk tekenen van ziekte in plaats van "leeftijd".
Zodra oudere honden hun gezondheidsproblemen hebben gediagnosticeerd en behandeld, zijn hun eigenaren vaak verrast om te ontdekken dat ze terugkeren naar een niveau van activiteit dat ze in jaren niet hebben gezien.
Afgezien van de kosten, is er misschien maar één nadeel van het uitvoeren van bloedonderzoeken:de mogelijkheid dat de "normale" waarden van uw hond niet normaal zijn voor de rest van de hondenpopulatie, waardoor een grondige dierenarts in de verleiding komt om verdere diagnostische tests te bestellen. Dr. Zinkel legt uit:"Van tijd tot tijd zie je perfect gezonde dieren die misschien één waarde uit de marge hebben, met een vreemde waarde die je misschien tevergeefs achtervolgt."
Dr. Zinkel schat dat maar liefst één op de 20 dieren bloedwaarden kan hebben die abnormaal zijn, zonder gezondheidsproblemen. Hoewel hij waardeert hoe snel de laboratoria nu in staat zijn om kritieke informatie terug te sturen naar de dierenartsenpraktijken, zegt hij dat het belangrijk is om de resultaten in context te bekijken. "De waarde van bloedonderzoek is onschatbaar, maar het lichamelijk onderzoek, de geschiedenis en andere observaties van de dierenarts zullen altijd onmisbaar zijn", zegt hij.
