Herp-enthousiastelingen hebben geluk, want we hoeven nooit te lang te wachten op de volgende nieuwe ontdekking. Ik ben vooral enthousiast over degenen die volledig onverwacht zijn en die "wat we weten" over dieren en hun leven veranderen. De afgelopen jaren waren bijzonder productief, met nieuws over netpythons die regelmatig mensen aanvielen (Filipijnen), huidvoedende kikkervisjes, gemeenschappelijke skinks, longloze kikkers en nog veel meer (zie de artikelen die hieronder zijn gelinkt). Onlangs ontdekte een onderzoeker van Waterloo University tot zijn schrik dat slangenbrillen (oogkappen) een doolhof van bloedvaten bevatten. Deze lijken het zicht te belemmeren. Geïntrigeerd, onderzocht hij verder... en deed ontdekkingen die baanbrekend waren in de slangenbiologie.
Geüpload naar Wikipedia Commons door Peter Ellis
Slangen bekijken de wereld door samengesmolten, transparante oogleden die bekend staan als de bril, brille of oogkap. Misschien omdat ze samen met de huid worden afgeworpen (zie foto), hebben zowel hobbyisten als herpetologen ze lang beschouwd als louter een "bril" die het oog beschermt en tegelijkertijd zicht mogelijk maakt. Maar we weten dat er bewijs is dat de bril dynamische structuren zijn die helpen bij het zien en veranderen naargelang de behoeften van de slang.
Volgens een artikel gepubliceerd in het huidige nummer van het Journal of Experimental Biology (november 2013), slangen kunnen hun zicht optimaliseren door de bloedtoevoer naar het spektakel te regelen. Bij stress vernauwen de bloedvaten in het spektakel zich en wordt de bloedtoevoer naar het gebied afgesneden. Het zicht wordt dan helderder, omdat er geen bloed in de bloedvaten zit dat de beelden kan verstoren.
Wanneer een slang niet door gevaar wordt bedreigd, zetten de bloedvaten zich in een regelmatig ritme uit en samen, waardoor een optimale bloedtoevoer naar de bril mogelijk is.
Tijdens het uitscheidingsproces blijven de bloedvaten van het spektakel verwijd en stroomt er continu een constante toevoer van bloed naar het gebied. Aanvullend onderzoek is nodig om dit aspect van het fenomeen volledig te verklaren.
Geüpload naar Wikipedia Commons door Fjguyote
Coachwhip Snakes, Masticophis flagellum, (zie foto) werden gebruikt in de experimenten. Inheems in het zuiden van de VS en het noorden van Mexico, hebben deze actieve slangen die overdag actief zijn enorme ogen en worden ze beschouwd als op het zicht gerichte jagers. Zeker, degenen die ik heb geprobeerd te benaderen, zagen me van ver aankomen - ik kwam nooit dichtbij!
Ik vraag me af of andere slangen dezelfde mate van bloedstroombeheersing hebben ontwikkeld. Het zou ook interessant zijn om te weten of Coachwhip-slangen de bloedtoevoer naar het oog tijdens het jagen beperken.
Toekomstig onderzoek zal zich richten op de feitelijke mechanica van het proces.
