Paleontologen hebben onlangs de fossielen ontdekt van twee kleine wezens die enkele fundamentele "dinosaurusregels" trotseerden en die hebben gezorgd voor unieke inzichten in de evolutie van zowel vleesetende als plantenetende wezens. Eodromaeus, doopte de Dawn Runner, leek op een kleine Tyrannosaurus, en gaf waarschijnlijk aanleiding tot het meest woeste roofdier uit de oudheid, T rex. Tiarajudens excentricus, aan de andere kant aten ze planten maar waren ze uitgerust met lange, puntige hoektanden - een soort "sabeltandkoe".
Deze 4 meter lange kerel van 10 tot 15 pond compenseerde waarschijnlijk in wreedheid wat het ontbrak aan grootte. Als ik nadenk over het imago (zie foto van het skelet en de recreatie van de kunstenaar in het onderstaande artikel), kan ik niet anders dan denken dat "prehistorische herpers" hier zeker een huisdier van zouden hebben gemaakt! Natuurlijk leefden dinosaurussen en mensen niet tegelijkertijd op aarde, maar als we…
Het skelet van de Dawn Runner werd opgegraven in een gebied dat bekend staat als de Vallei van de Maan, aan de voet van het Andesgebergte in Argentinië (zie foto...deze vallei heeft de toepasselijke naam!). Studies ernaar zullen naar verwachting een zeldzame blik werpen op de vroegste dagen van de vleesetende dinosaurussen. Omdat we nu veel meer over de ondergang van de dinosauriërs dan over hun oorsprong weten, zijn paleontologen blij met deze mogelijkheid.
De Dawn Runner is lang van nek en staart en in staat om op zijn achterpoten te rennen, en is misschien wel de eerste in de reeks wezens die culmineerde in de machtige T. rex. Ook gevonden in de buurt van de Dawn Runner waren de overblijfselen van kleine planteneters, zoals Eoraptor, waarop de afgezaagde "vreselijke hagedis" waarschijnlijk voedde.
Aan de formidabele roofdieren die Brazilië 250 miljoen jaar geleden achtervolgden, Tiarajudens zou op het eerste gezicht een gemakkelijk teken kunnen zijn. Alleen zo groot als een hond, het was een klein beest voor die tijd, maar het was gedrongen en zou dus een fatsoenlijke maaltijd opleveren. Het kleine wezen was echter niet weerloos... het had twee enorme hoektanden die helemaal niet bij een vegetariër pasten.
Paleontologen theoretiseren dat Tiarajudens vertoonde deze tanden, die leken op die van sabeltandtijgers (zie foto en recreatie in artikel hieronder) om potentiële roofdieren af te weren voordat ze aanvielen; misschien waren ze ook functioneel in de strijd. De sabels zouden ook kunnen worden gebruikt in territoriale geschillen met anderen in zijn soort, en mogelijk hebben ze Tiarajudens geholpen om takken binnen handbereik te trekken tijdens het voeren. De rest van zijn tanden waren vergelijkbaar met die van andere planteneters.
Tiarajudens' lijn stierf in de loop van de tijd uit, maar de fossielen bieden een unieke kijk op de oorsprong van hoektanden. De groep waarin het is ingedeeld, de Theraspids, worden verondersteld een rol te hebben gespeeld in de evolutie van de zoogdieren van vandaag. Tegenwoordig zijn sabeldragende planteneters zeldzaam maar niet onbekend; zie deze foto van schedels van muskusherten voor een hedendaags voorbeeld (ik heb met deze wezens gewerkt - de enige keer dat ik handschoenen gebruikte bij het hanteren van herten!).
