De enorme netpython, Broghammerus (voorheen Python) reticulatus is een van 's werelds bekendste slangen en altijd de belangrijkste attractie in reptielenhuizen in dierentuinen. Het wordt ook veel gefokt in privécollecties, hoewel dit onverstandig is gezien de potentiële gevaren die inherent zijn aan het houden van zo'n formidabel beest (zelfs na tientallen jaren in gevangenschap behouden de meeste hun opvliegende temperament). Vandaag wil ik een minder bekende kant van deze indrukwekkende slang onderzoeken:zijn gewoonten in de natuur en zijn verbazingwekkende vermogen om zelfs in grote, drukke steden te gedijen.
De netpython, of "Retic", zoals het bekend is bij herp-enthousiastelingen, wedijvert met de Groene Anaconda om de titel van 's werelds langste slang (een Anaconda zou echter twee keer zo zwaar zijn als een net van dezelfde lengte). Er zijn verhalen in overvloed over de potentiële grootte, maar de langste betrouwbare meting lijkt 32 voet, 9 inch te zijn; individuen langer dan 23 voet zijn buitengewoon zeldzaam.
Ik was aanwezig om een veelgeprezen reus uit te pakken die op Java was verzameld en uiteindelijk werd gekocht door de Bronx Zoo. Hoewel indrukwekkend, mat ze "slechts" 21 voet... maar was, zo leerde ik, veel krachtiger dan elke gevangene van dezelfde grootte!
De achtergrondkleur is geelachtig geel, gemarkeerd met een ingewikkeld, roosterachtig ("netvormig") patroon van zwarte vlekken en ovale markeringen. Hoewel ze van dichtbij opvallend zijn, bieden deze markeringen een uitstekende camouflage door de omtrek van de slang tussen gevallen bladeren en schaduwen te verstoren.
Deze slang beslaat een enorm bereik dat zich uitstrekt over een groot deel van Oost- en Zuidoost-Azië, inclusief veel aangrenzende eilanden. Het kan worden gevonden in India, Bangladesh, Brunei, China, Maleisië, de Filippijnen, Singapore, Thailand, Cambodja en Vietnam, en kan uitgestrekte open oceaan oversteken om eilanden te koloniseren.
Er zijn drie ondersoorten beschreven - Broghammerus reticulatus reticulatus, gevonden in het grootste deel van het bereik, B. r. saputrai, beperkt tot Selayer Island in de Floreszee en B. R. jampeanus, alleen te vinden op het eiland Tamahjampea, Indonesië. De 2 eilandrassen zijn veel kleiner dan de nominaatvormende ondersoorten en beginnen een gevestigde waarde te worden in de dierenhandel.
Ondanks zijn enorme omvang, is de netpython extreem aanpasbaar en neemt hij een grote verscheidenheid aan habitats in beslag; een nabijgelegen waterbron is voor de meesten gebruikelijk. Bossen, regenwouden, borstelige graslanden, overwoekerde velden, moerassen, rivieroevers, boerderijen en steden worden allemaal gebruikt, en het is gevestigd in verschillende grote steden, waaronder Bangkok en Singapore.
Het assortiment breidt zich op sommige plaatsen uit door menselijke activiteiten; Retics kunnen nieuwe populaties vestigen in landbouw- en stedelijke gebieden, waar ze op knaagdieren en huisdieren jagen.
Het wordt echter ook veel gebruikt in de huidhandel en voor voedsel in sommige delen van het assortiment... van 2000-2007 exporteerden Maleisië en Indonesië meer dan 2.600.000 in het wild gevangen slangen, en nog veel meer werden waarschijnlijk niet gerapporteerd. De netpython staat vermeld in CITES-bijlage II; Gelukkig broedt hij goed in gevangenschap.
Gevangenen hebben het al meer dan 30 jaar overleefd; onbekend in het wild.
Net als verwante soorten beschermt het vrouwtje haar eieren en broedt ze uit. Vrouwelijke netpythons maken een "huiverende" beweging die hun kerntemperatuur en de temperatuur van de eierkoppeling kan verhogen.
Vrouwtjes leggen 30-100 eieren af na een draagtijd van 100-150 dagen. De eieren komen in ongeveer 85 dagen uit. De jongen zijn 30-32 inch lang en groot genoeg om volwassen muizen meteen te consumeren en geslachtsrijp te worden op een lengte van ongeveer 3 meter.
Het aantal gevangen dieren is enorm en omvat een verbazingwekkende verscheidenheid aan reptielen, zoogdieren, amfibieën en vogels. Volwassenen concentreren zich op grote prooidieren zoals apen, herten, antilopen, wilde zwijnen en varanen. Er zijn geauthenticeerde meldingen van sub-volwassen tijgers, luipaarden en krokodillen die worden geconsumeerd, en er zijn bij verschillende gelegenheden mensen ontvoerd. Gedomesticeerde ganzen, eenden, kippen, geiten, schapen, varkens, honden en katten staan op hun menu rond boerderijen en in steden.
Alle pythons hebben thermo-ontvankelijke sensorische putjes, gelegen langs de bovenkaak, die helpen bij het lokaliseren van warmbloedige dieren 's nachts. Prooi wordt gedood door vernauwing, met de dood als gevolg door samendrukking van de longen (verstikking) en hartfalen (trauma aan het hart en de bloedvaten).
Netpythons zijn, samen met Birmese pythons, groene anaconda's en Afrikaanse rotspythons, de enige constrictors waarvan bekend is dat ze mensen hebben gedood en, in sommige gevallen, hebben verteerd.
Terwijl de in Florida geïntroduceerde Birmese Pythons de afgelopen jaren veel aandacht hebben gekregen, heeft de Reticulated Python eigenlijk een veel langere associatie met mensen in zijn natuurlijke verspreidingsgebied. In feite lijkt de Retic uniek onder de grote constrictors in zijn vermogen om zich aan te passen aan menselijke aanwezigheid, met grote populaties die zijn gevestigd in het hart van Bangkok en Singapore.
Tijdens een bezoek aan de Bronx Zoo enige tijd geleden vertelden dierenverzorgers van de Singapore Zoo me dat netpythons een bedreiging vormen voor dierentuindieren, waarbij een jachthond van 40 pond in één keer door een groot vrouwtje is opgegeten... en ik dacht dat wasberen en stinkdieren waren lastig! Medewerkers van de dierentuin verwijderen ook elk jaar enkele honderden Retics uit de stad Singapore.
De eetlust en het eetvermogen van deze soort zijn veel onderzocht in dierentuinen. Misschien wel het meest opzienbarende verslag wordt gegeven door de legendarische Carl Hagenbeck van de dierentuin van Hamburg - een 25 voet netpython at een steenbok van 71 pond (een wilde geit) enkele dagen na het eten van 2 gedomesticeerde geiten van 28 en 39 pond, voor een totaal van 138 pond voedsel binnen een paar dagen!
De grootste maaltijd waarvan betrouwbaar gedocumenteerd is dat hij door deze (of welke slang dan ook) is gegeten, lijkt een impala-antilope van 130 pond te zijn; dit meldde James Oliver van de Bronx Zoo. De meest elegante maaltijd van de soort is misschien een Siamese kat (inclusief bellen en halsband) die werd genomen door een exemplaar dat zijn weg vond naar het paleis van een voormalige koning van Siam (Thailand)! Zie het artikel hieronder voor meer informatie over enorme maaltijden die door andere slangen worden genuttigd.
