Elf jaar geleden reisde ik naar Florida om mensen van de New York Turtle and Tortoise Society en andere groepen te helpen in rehabilitatie van duizenden in Zuid-China in beslag genomen schildpadden (zie dit artikel voor details). Het evenement markeerde mijn kennismaking met wat nu bekend staat als de "Asian Turtle Crisis". Helaas blijft de situatie vandaag somber. Recente studies tonen aan dat schildpadden in de VS ook te maken hebben met een uitstervingscrisis. Toch wordt de omvang van het probleem grotendeels niet gewaardeerd...zo zouden veel mensen die op natuurbehoud gericht zijn, verbaasd zijn te horen dat er in de afgelopen 5 jaar meer dan 12 miljoen schildpadden uit de VS zijn geëxporteerd (zie artikel hieronder).
2011 werd door het Partnership for Amphibian and Reptile Conservation (PARC) en gelieerde groepen uitgeroepen tot "Het jaar van de schildpad". Gelukkig leken Noord-Amerikaanse soorten wat meer aandacht te krijgen dan normaal. Een recent artikel in Herpetological Review (2011:42(2) 199-204) gaf een uitgebreide – zij het huiveringwekkende – samenvatting van de schildpadgerelateerde zorgen waar PARC en anderen zich op hebben gefocust. Het zeer informatieve artikel is niet online beschikbaar, dus ik wil hier graag enkele belangrijke punten uitlichten.
Hoewel men meestal aan tropische regio's denkt wanneer de diversiteit aan reptielen en amfibieën wordt genoemd, zijn er in de VS eigenlijk meer soorten schildpadden (en salamanders) dan in enig ander land. Van de 320 soorten ter wereld zijn 57 (en 24 ondersoorten) inheems in de VS. Mexico neemt een goede tweede plaats met 40 chelonische soorten, en 12 slagen erin het enigszins "reptiel-vijandige" klimaat van Canada te overleven. Negen Amerikaanse schildpadden staan op de Federal Endangered Species List, maar andere verdienen ongetwijfeld strengere bescherming.
Lage reproductiesnelheden en lange generatietijden maken schildpadden vatbaar voor overlevingsproblemen. Zoals elders het geval is, lijken habitatverlies en overmatige verzameling (handel in voedsel, huisdieren en medicijnen) de belangrijkste redenen te zijn voor de achteruitgang van schildpadden in de VS. Ontluikende wasbeerpopulaties dragen bij aan de ellende van verschillende risicosoorten. Red-Eared Sliders, wijdverbreid geïntroduceerd, concurreren vaak inheemse schildpadden en bedreigen mogelijk Big Bend Sliders en andere zeldzame familieleden via hybridisatie. Alle Canadese schildpadden bevinden zich aan de noordelijke grens van hun verspreidingsgebied en zijn daarom bijzonder vatbaar voor lokale uitsterving.
De VS herbergen ook een aantal endemische schildpadden, waarvan er verschillende in gevaar worden gebracht door hun kleine natuurlijke verspreidingsgebied. De hele Amerikaanse Sonoyta-modderschildpadpopulatie is bijvoorbeeld beperkt tot een enkel reservoir; het bereik in Mexico is niet veel groter. De Alabama Red-Bellied Turtle komt voor in maar 4 provincies, terwijl de Flattened Musk Turtle een enkel riviersysteem in Alabama bewoont. Acht van onze kaartschildpadden zijn te vinden in slechts één of zeer weinig riviersystemen. Vervuiling en menselijk gebruik verminderen het effectieve verspreidingsgebied van deze soorten in nog grotere mate. Grotere schildpadden met zeer specifieke habitatvereisten, zoals moerasschildpadden en woestijnschildpadden, doen het niet beter dan die met een klein bereik.
Afhankelijk van de gehanteerde criteria wordt 47-57% van 's werelds schildpaddensoorten met uitsterven bedreigd. De IUCN heeft 207 van de 320 beschreven soorten beoordeeld en vermeld. Hiervan zijn er 152 in de categorieën "Zeldzaam" of "Bedreigd" geplaatst.
Eenentwintig soorten, en alle zeeschildpadden, zijn opgenomen in CITES-bijlage I, die handel verbiedt behalve in uitzonderlijke omstandigheden. Drieëntwintig soorten, 7 geslachten en 1 familie, ook bedreigd, worden vermeld in CITES-bijlage II. Een CITES III-aanduiding, waarvoor toezicht op de handel vereist is, wordt toegepast op 18 soorten schildpadden en 1 geslacht.
Oogstregulering, fokken in gevangenschap, crisisinterventie (aanvallen, olielozingen), "gewone soorten algemeen houden" en andere bekende strategieën zijn allemaal voorgesteld en gebruikt voor verschillende schildpadden. Vele jaren werk in zowel dierentuinen als de particuliere sector hebben mij ervan overtuigd dat een nauwere samenwerking tussen beide ook essentieel is. De Turtle Survival Alliance begon aanvankelijk op dit pad en boekte grote vooruitgang. Ik hoop dat de organisatie in die richting doorgaat.
Naast intense toewijding en veeteeltvaardigheden, bieden particuliere schildpaddenhouders soms financiële middelen en fysieke ruimte die dierentuinen moeilijk kunnen evenaren (schildpadden concurreren zelden goed met gorilla's, tijgers en andere populaire zoogdieren voor dierentuinmiddelen). Kijk eens naar dit komende seminar van een hele dag (dat ik zal bijwonen) dat wordt gegeven door de New York Turtle and Tortoise Society als voorbeeld van het goede werk dat wordt gedaan door de particuliere sector, en overweeg om betrokken te raken bij een aantal niveau... aarzel niet om te schrijven als je ideeën nodig hebt.
